Skírnir - 17.06.1911, Side 26

'122
Frá uppvexti Jóns Sigurðssonar.
-sept. 1840 (sbr. og bréf hans til Þorgeirs Guðmundssonar
26. ág. s. á.) skýrir Jón frá útgáfunni með svofeldum
orðum: »Við gefum nú út bækling sem segir frá standa-
samkomunni núna (þ. e. 1840) og hennar aðgjörðum . . .
Nú hugsaði eg, að þetta kynni þó að sperra menn dálítið
þar heima, svo þeir sæi, að nokkuð ríður á að hafa mál
fyrir sér og vita hvað hag landsins líður; því eftir því
sem Danir vakna, eftir þvi fer okkar hagur versnandi,
ef við vöknum ekki líka . . . Spanaðu Austfirðinga, og
leggi þið framar öllu fast plan sem þið gangið eftir:
fastar samgöngur og reglulegar samkomur, samtöl um
málefni þau sem mest varðar, agitation við alþýðu,
petitionir«. Með þessum hversdagslegu og dönskuskotnu
orðum rökstyður hann í bréfum til góðvinar síns útkomu
ritlingsins og hvernig hinni pólitisku vakningarviðleitni
skuli hagað. Og í formála Frétta frá fulltrúaþingi í Hró-
arskeldu 1840, sem Jón hefir að öllum líkindum samið — að
minsta kosti er hann ritaður algjörlega í hans anda —
er og vikið að afskiftaleysi Islendinga um málefni sín,
en nú þegar komið sé að því, »að Islendingum auðnist
að taka þátt í stjórn sjálfra sín og fósturjarðar sinnar á ný«
muni »flestum þykja mikilsvarðandi, að þekkja málefni
þau sem helzt er um rætt, svo menn verði ekki málefn-
um sínum að öllu ókunnugir, þegar að því kemur að
menn eiga sjálfir að fara með þau«. A báðum stöðum
vakir það fyrst og fremst fyrir höf. að vekja þjóðina til
umhugsunar um málefni sín og búa hana undir að fara
með þau. Jafnframt hafði Jón Sigurðsson, eins og sjá
má af bréfum hans um þetta leyti, vakandi auga á full-
trúum Islendinga á Hróarskeldu þingi, Finni Magnússyni
og Grími Jónssyni, og aðgjörðum þeirra. Voru þeir báðir
tveir mikilhæfir menn, hvor í sinni stétt, en varla fylli-
lega þeim vanda vaxnir að gæta íslenzkra hagsmuna á
fulltrúaþinginu, einir síns liðs og ekki nógu kunnugir ís-
lenzkum högum og staðháttum. Er auðséð að Jóni hefir
fundist lítt til um aðgerðir þeirra í sumum málum, og
var hann þó mikill vinur Finns. Þegar honum þótti þeir