Skírnir - 17.06.1911, Blaðsíða 28

124
Frá uppvexti Jóns Sigurðssonar.
kemst þannig að orði: »í engu máli er það eins augljóst,
hve miklu Jón hefir komið til leiðar, eins og í fjárhags-
málinu1)*.
Þegar hér var komið, tók Jón Sigurðsson að leggja
niður fyrir sér, hvernig hann ætti til frambúðar að fá sér
málgagn til þess að ræða áhugamál sín og berjast fyrir
þeim. Af tveim bréfum hans haustið 1840 sjáum vér, að
hann er þá að hugsa um að ganga í Fjölnisfélagið, sem
nokkrir landar í Kaupmannahöfn stofnuðu þá um vorið
til að halda lífinu í Fjölni. Vakir þá einkum fyrir hon-
um, að »revnandi væri að skrifa eitthvað um alþing, ef
vera mætti einhver tæki eftir því«, en jafnframt vill
hann reyna »að fá nafninu breytt«, ef auðið væri, »og
rithættinum líka«. Má ráða af ýmsum ummælum í bréf-
um hans frá þessum árum, að honum hefir ekki getist
allskostar að Fjölni og sumum ritgjörðum hans. Mun
honum hafa fundist, að Fjölnismenn í Kaupmannahöfn
væri helzt til afskiftalitlir um landsmál og litt raunsæir
í þeim greinum, en á hinn bóginn of mjög hneigðir til
draumlífis og fornaldardekurs. Jón gekk nú samt í félagið
fyrir tilmæli Brynjólfs Péturssonar og af því hann »vildi
að eitthvað þarfiegt rit gæti haldizt við og þyrfti ekki að
falla niður«. Síðan útvegaði hann nokkra fleiri í félagið
og gekk nú alt vel um stund, þar til farið var að semja
lögin. Reis þá ágreiningur um nafnið á ritinu, er Jón
Sigurðsson og þeir, sem honum fylgdu, vildu láta breyta.
Voru þeir að vísu i meiri hluta, en Brynjólfur Pétursson
og aðrir eldri Fjönismenn sögðu að samkvæmt »samþykt-
um« félagsins væri ekki unt að breyta nafni ritsins eða
lögum félagsins, nema 3/4 félaga væri því fylgjandi. En
þeir Jón og hans félagar voru 8 móti 4. Þóttust þeir nú
beittir ofríki og sögðu sig úr félaginu 7 saman 9. febrúar
1841. En til þess að ágreiningur þessi »yrði ekki að
skaða því sem gera skyldi« stofnuðu G þeirra ásamt 6-
*) Eirikur Briem: Yfirlit yfir æfi Jóns Sigurðssonar. Andvari
VI. ár 26. bls.