Skírnir - 17.06.1911, Side 36

132
Frá uppvexti Jóns Sigurðssonar.
hnig'ið að því að vekja og glæða áhuga landsmanna á
hinu væntanlega alþingi og sýna nauðsyn þess og nyt-
semi. Af því menn hafi þózt vissir um, að embættismanna-
nefndin, sakir þeirrar þjóðrækni og þekkingar á landshög-
um sem menn hefði ætlað henni, mundi af sjálfsdáðum
stinga upp á hagkvæmri skipun alþingis, þá hefði í rit-
gjörðum þessum verið að eins lauslega drepið á nokkur
helztu höfuðatriði, sem kynni að valda ágreiningi, svo
sem að embættismannanefndin ætti að hyggja tillögur
sínar á högum og þörfum íslands, en ekki á högum Dan-
merkur og danskri löggjöf, að kosningarlögin yrði eins
frjálsleg og unt væri, að á þinginu ætti 30—32 þjóðkjörnir
fulltrúar setu, auk hinna konungkjörnu, að umræður allar
á þinginu færi einungis fram á íslenzku, og það yrði háð
í heyranda hljóði og tíðindi um aðgjörðir þess yrði birt
sem fyrst að kostur væri á.
Því næst víkur höf. að starfi nefndarinnar; segir hann
að menn hafi stórum furðað sig á því, að nefnd islenzkra
embættismanna hafi alls ekki gefið áminstum bendingum
nokkurn gaum, enda þótt hún taki gjöf konungs þakk-
samlega. Nefndin hafi tekið gjöfinni með þökkum, en um
leið þvergirt fyrir, að hún og ættjörðin fái hagnýtt hana
og notið góðs af ávöxtum hennar. Nefndin hafi í stað
þess að semja og kasta upp sjálfstæðum alþingislögum
handa Islandi, heldur kosið að afrita dönsku tilskipunina
frá 1834 með óverulegum breytingum eftir Islands þörf-
um. I stað þess að ganga fram upplitsbrött og hugrökk
við hlið bræðranna í Danmörku og Holsetalandi hafi hún
kosið að lötra bogin og bjöguð á eftir þeim, og það ekki
af vankunnáttu eða þekkingarskorti, heldur sakir hins
alkunna þrekleysis (íslenzkra) embættismanna og þræls-
ótta þeirra við stjórnarráðin1).
*) Höf. er hér ósanngjarn í garð hinna ísl. nefndarmanna. Hvernig
gat hann búist við, að ráðnir og rosknir emhættismenn, sem voru upp-
aldir í römmustu einvaldsskoðunum og þektu allflestir þing og þinga-
skipun að eins að nafni, kynni að meta eða vildi hagnýta sér nýmæli
þau, er hann hafði komið fram með í Nýjum félagsritum?