Skírnir - 17.06.1911, Qupperneq 68

164
Vísindastörf Jóns Sigurðssonar.
rækilega formála. Það er ein með helstu útgáfum hans,
enda sveif andi Jóns yfir öllu verkinu. — Fyrsta heftið
af öðru bindinu, Guðmundarsaga Asgríms, er og verk
Guðbrands, en hitt alt er verk Jóns og ýmsra samverka-
manna hans; það merkasta af því er þáttur og ættar-
tala Ögmundar biskups og einkum og sérílagi söguþættir
og ættartölur Jóns biskups Arasonar ásamt kvæðum Jóns
og kvæðum um hann. Þessi bálkur sver sig í ættina.
Var það einkum mikils vert að fá öll kvæði og vísur
eftir Jón Arason í einu lagi. Þó eru meðal vísnanna
ýmsir vafageplar, hvort hans séu eða ekki; en fulla vissu
um það er nú ómögulegt að fá. Þetta bindi var fullbúið
1878, árinu áður en Jón dó. Þá var hann orðinn veikur
og hrumur. Því kom þetta bindi með litlum og nokkuð
snubbóttum formála, er stingur mjög í stúf við það, sem
hann hafði meðgerð með. Því má við bæta, að þótt hann
ætti ekki meiri þátt í þessu útgáfuverki sjálfur, en hér
er sagt, má ekki gleyma því, að hann las próförk af því
mestu og bar saman við handritin, og var það mikið verk
og oft seinlegt. En því er útgáfan líka svo miklu áreið-
anlegri.
Eiríkur Briem segir í hinni velrituðu æfisögu sinni
um Jón (í Andvara, 6. árg.): »Hann kunni mikið í ís-
lenskum kvæðum einkum frá 17. og 18. öld og var oft
að raula það fyrir munni sér, er hann var eitthvað að
gera; þótti honum mikið gaman að því, sem eitthvað var
kátlegt«. Þetta er eflaust hverju orði sannara. Yfir höf-
uð unni Jón kveðskap, og ritaði ákaflega mikið upp og
aafnaði af islenskum miðaldaskáldskap; ekki síst tók hann
ástfóstri við hin svo kölluðu þjóðkvæði. Það eru
einkennileg kvæði með mjög iausum bragarhætti, eru vel-
flest þýðingar af dönskum frumkvæðum; málið ber þess
ljósastan vottinn. Hve mikla þýðingu þessi kvæði hafi
fyrir íslenskar bókmentir og íslenskan kveðskap, er með
öllu órannsakað mál. Þó er víst, að til eru nokkur frum-
kveðin íslensk kvæði, gerð í líkingu við þau og stæld eft-
ir þeim, t. d. Gfunnarskvæði. En því merkari eru þessar