Skírnir - 17.06.1911, Síða 168

264
Endurminningar um Jón Sigurðsson.
urðssini, því að hann talaði »eins og sá sem vald hcfir«,
vald ifir hugum áheirandanna, vald, sem átti rót sína í
því töframagni, sem streimdi út frá persónu hans, og í
því trausti, sem áheirendurnir höfðu á honum, að þar
filgdi hugur máli. Að þessu leiti, og efiaust í fleiru, átti
Jón sammerkt við Perikles, hinn fræga ræðuskörung og
þjóðmæring Aþenumanna. Jeg hafði síðar tækifæri til að
heira Jón tala, bæði á Alþingi og á fundum í Kaupmanna-
höfn. Enn engin ræða hans er mjer þó jafnminnisstæð
sem þessi, er jeg heirði hann flitja, þegar jeg var ekki
fullra 15 vetra. Og einkum man jeg, að mjer hitnaði
um hjartaræturnar, þegar hann kallaði okkur »s i 11 unga
Island«, og hefur sú endurminning filgt mjer jafnan síðan.
Gleðileikaskáldið Evpolis sagði um Perikles, að orð hans
hefði fest eins djúpar rætur í hugum áheirandanna eins
og broddur bíflugunnar, sem hún lætur eftir í sárinu.
Sama mátti segja um Jón Sigurðsson. Ef mælskan er
fólgin i ræðublómum og málskrúði, þá var Jón Sigurðs-
son ekki mælskur, því að ræða hans var laus við alla
tilgerð og viðhöfn. Enn ef það er mælska að s a n n f æ r a
áheirendurna og telja þá á sitt mál, þá hef jeg ekki þekt
aðra menn mælskari enn Jón Sigurðsson. Hann kunni
manna best að færa ljós og skír rök fyrir sínu máli, því
að hann hafði hugsað það vel og vandlega, áður hann
talaði, gert sér grein firir því frá ímsum hliðum og mind-
að sjer um það fasta sannfæringu, enn það er einmitt
helsta skilirðið firir því að sannfæra aðra. Auk þess
var hann fremur flestum öðrum gæddur þeim itri ifir-
burðum, sem skapa ræðumanninn. Hann var skörulegur
og höfðinglegur í framgöngu, líkt og sagt er um Perikles
Röddin var karlmannleg og sterk, með nokkurskonar
málmhreim. Ekki baðaði hann höndum eða breitti sér i
andliti, þegar hann talaði, heldur var limabragð hans
rólegt og hispurslaust, enn hið einkennilegasta við fram-
komu hans vóru hin hvössu, tindrandi augu, sem áður er
sagt, undir liinum hvelfdu brúnum. Svo kvað Gísli
Thorarensen um Jón í vísu, sem annars er lítils verð: