Norðurfari - 01.01.1849, Síða 5

Al])ING AÐ SUMRl.
7
verið nndirstaða alls frjáls þjóðsambands. Gn vilji menn aptur snúar
þessu upp á samband lslands við Danmbrk, þá eiga menn vissu-
lega ei hægt með að finna nokkrar af þeim ástæSum fyrir þvi,
sem vjer nú höfum talið. Ilvar er hin sameiginlega sjálfsvarnar
nauðsyn, sem einmitt vísi Islandi til Danmerkur, og hver er hinn
sameiginlegi hagnaður, sem bendi Islandi heldur til Danmerkur,
scm liggur 300 vikum sjávar sunnar enn það, enn til Ianda scm
liggja því helmingi nær? Verjendur nauðsynjar sambandsins við
Danrnörk hafa aldrei tilfært nokkra astæðu fyrir þessu, sem ei
sje á hlægilegum hugarburðum byggð — og það cr heldur engin
von að þeir gtíti það, sem ómögulegt er. Hva8 er nefnilega
það, sem skapar hinar fyrr nefndu ástæSur? Náttúrleg lega og
afstaða landanna. En enginn heilvita maður þarf lcngi að horfa á
landabrjef til þess a8 sannfæra sig um, að það er meir enn hálfu
skemmra frá Islandi til enna brezku eyja t. a. m. enn til Danmerkur.
Meðan Island var frjálst, og snjeri sjer þangað, sem því var hentast og
eðlilegast, var viðskipta þess við Danmörk og að litlu getið. Landnáma-
bók nefnir hana ei einu sinni, þar sem hún er að telja upp hvert
sje skemmst sigling frá Islandi; en hún getur Noregs og annarra
landa, og segir með berum orðum: “frá Reykjanesi á sunn-
anverðu Islandi er V dægra haf til Jolduhlaups á Ir-
landi.” Jietta eru sannleikar, sem hverju barni verða að vera
Ijósir, og sem þeir sízt ættu að gleyma, sem með stjórnfræðings-
svip eru að tala um hve eðlilegt samband Islands sje við Itan-
mörku — en öll reynsla virðist lika þess utan beinlínis að vera
móti þeim. Verzlanin, sem er hinn vissasti og bezti mæli-
kvarði fyrir því, hvort samband tveggja landa sje eðlilegt eða ei,
var Islendingum miklu heilladrýgri meðan þeir höfðu kaupskap
við þær þjóðir, sem nær þeim eru enn Danir. Jón lögmaður
Ólafsson segir um hina ensku verzlan á Islandi, “að hún hafi
verið óviðjafnanleg, og af verzlan allraerlendraþjóða,
sem þar hafi haft kaupskap, hin fullkomnasta, land-
inu hin nytsamasta og hin hrósverðasta” — þar sem
hann á sama stað segir um hina dönsku, að hún hafi verið óþo-
lanlegri enn hin þýzka, sem þó hafi verið rangsleitnisleg.8 Otal '
fleira mætti og enn tilfæra því til sönnunar að samband Islands
við Danmörk er í sjálfu sjer óeðlilegt og gagnlaust, ef oss þætti
þess við þurfa. En vjer álítum það ei mikin vanda fyrir hvern
heilvita mann að sannfæra sig um þetta sjálfan, og vjer treystum
Islendingum öldungis til þcss. Vjer höfum því að eins stuttlega
sagt meiningu vora, og kemur það ei af því að vjer höfum neilt
móti Dönum yfir höfuð, en af því vjer vildum að þeir eins og
aðrar. ’ Eðlilegra hefði verið að bera það sainan við samband nýlenduna við
England áður enn þær losnuðu: verzlunaránauðin er hin sama o. a. II., en
Island hefur þess utan líka rjett þjóðernis og sögu, sein þ*r aldrei hófðu.
• Knrie Beiatiikningcr over den Island&ke Handel ect. Kaupinannahöfn,
1772. Bls, 4ö.