Norðurfari - 01.01.1849, Qupperneq 100

102
NORBURrARI.
En þetta var ekkert hægðarverk, þvi allt var í ólagi eptir hina
gömlu stjdrn, og þeir máttu heldur ei lengi vera í friði fyrir
uppreisnum þeim, sem hirðin kom til leiðar móti þeim á meðal
Blökkumanna, Serba og Króata. Hið fyrsta, sem á þurfti a5
halða í slikum kringumstæðum, var náttúrlega gott og áreiðanlegt
herlið; en kjarnin úr liði Magyara var í Italíu og annarstaðar,
því það hafði verið eitt af brögðum Metternich’s, að hann hafði
aldrei innlent lið í neinu landi, en skipti svo niður að hver þjóðin
skyldi halða reglu hjá hinni og kúga hana. Stjórnin varð því að
reyna að skapa nýjan her, því það var ei til þess að hugsa að
stjdrn Austurríkis sleppti því liði sem hún einu sinni hafði, og
það var með naumindum að Radetzky lofaði Meszaros, sem þá var
sveitarforingi í hernum á Italíu, að fara til Pesthar til að takast
á hendur hernaðarstjdrn föðurlands síns. Til þess að útbúa
nýtt iið þurfti einkum á fje að halda, og í því að ráða úr þessum
vandræðum sýndi Kossuth eiginlega fyrst stjórnvizku sína og
dugnað. fvegar þingið var sett í Pesth 8. Júlí hjelt hann
strax merkilega ræðu og sagði frá hvert ástand þjóðarinnar
væri og frá uppreisnonum. Hann sýndi hvernig Króatar, sem
Magyarar hefðu álitið fyrir bræður sína frá Arpads dögum, hefðu
neitað öllum sáttum cg öngu viljað taka af hinum miklu endur-
bólum, sem þeir byðu þeiin, og hefðu þannig ónýtt allar friðunar
tilraunir. Hann sagðist ei vilja leyna því að Vínarsljórninni
gremdist, að geta ei lengur ráðið yfir Ungverjalandi, og því hefði
ráðaneytið þar skrifað, að Magyarar yrðu að sættast við Króata
hvað sem kostaði, það er: láta undan þeim og afhenda
aptur hirðinni frelsi sitt. Sjálfur kvaðst hann náttúrlega undir
eins hafa hætt að senda fje til herstjórnarinnar í Agram þegar
Jellachich hefði gert uppreisnina, en þá hefði stjórnin í Vin strax
sent honum 150000 Fl. og lastað sig fyrst hann hefði hætt að
fá fjendum lands síns meðölin í hendur til að skaða það. Og hvað
væri þetta annað enn að Austurrikis keisari hótaði að segja konungi
Ungverja, það er: sjálfum sjer stríð á hendur út afKróazíu, sem
þó ekkcrt kæmi honum við nema einmitt að því leiti sem hann
væri konungur í Ungverjalandi. Og þó sagðist Kossuth ei vilja dæma
Króata cins hart og Serba, því þeir væru þó og hefðu verið ríki
fyrir sig þar sem Serbar ætluðu að taka nokkuð af landi sjálfs
Ungverjalands. Allt þetta sagði hann kæmi sjer til að kunngjöra
að landið væri í háska, því þeir gætu ei búist við hjálp frá neinni
annari þjóð. Enska stjórnin hefði reyndar svarað þeim eins og
stjórn svo frjálsrar þjóðar sæmdi, en það væri ei að búast við
að hún gæti veitt þcim neina vcrulega hjálp. Frakklandi kvaðst
hann aldrei treysta því það væri æfinlega jafn nærri vestu harð-
stjórn og stjórnlausasta frelsi, og sýndi mönnum bezt að allar
byltingar yrðu ei frelsinu til gagns; og þó Frakkar þættust láta
sjer vera annt um frelsi Magyara, þá væri það ei mikils vert:
þeir hefðu líka sagst kenna í brjóstum Pólland, og þó væri Pólland