Eimreiðin - 01.01.1900, Qupperneq 156

156
RÚSTIR FRÁ SÖGUÖLDINNI (»Ruins of the Saga Time«) heitir bók, sem
Miss Cornelia Horsford í Cambridge, Mass. U. S. A. heflr látið gefa út, og er hún
aðalega eftir skáldið Porstein Erlingsson, skýrsla um rannsóknir þær, er hann gerði
fyrir hana á Islandi árið 1895. Eru rannsóknir þessar eigi alllítils virði fyrir forn-
fræði vora, einkum á hinum fornu rústum í Þjórsárdal, sem aldrei höfðu verið út
grafnar áður, og á Erpsstöðum í Dalasýslu og Eiríksstöðum í Haukadal (bæ Eiríks
rauða). Framan við bókina er inngangur eftir F. T. Norris og dr. Jón Stefánsson,
þar sem skýrt er frá húsaskipan Islendinga á söguöldinni, aðallega eftir bók dr.
Valtýs Guðmundssonar, en þó bætt við myndum af fornum rústum frá Grænlandi
og Islandi. Aftan við bókina er svo stutt ágrip af efni hennar á frönsku, eftir
E. D. Grand. Bókinni fylgir gott registur og 48 myndir og kort yfir þann hluta
landsins, er í\ ferðaðist um á rannsóknarferð sinni. — Um bók þessa hefir froken
M. Lehniann-Filhés ritað í »Globus« LXXVII, 6 (10. febr. 1900), og von mun á
ritdómi um hana í »Aikiv f. nord. Filologi« eftir dr. Kálund og í »Petermann.
Mittheilungen* eftir dr. Porvald Thóroddsen, og mun í þeim mega finna, hvað vís-
indin hafa um hana að segja.
UM VINLAND OG FORNRÚSTIR Í^AR (»Vinland and its Ruins«) hefir Miss
Cornelia Horsford skrifað ritgerð í hið ameríska tímarit »Appletons’ Popular Science
Monthly« (des. 1899), þar sem hún skýrir frá rannsóknum þeim, er hún hefir látið
gera á austurströnd Ameríku, bæði rannsóknum dr. Valtýs Guðmundsson: r og rit-
stjóra I*orsteins Erlingssonar í Massachusetts árið 1896 og ýmsum öðrum rannsókn-
um. f’ví miður virðist árangurinn af þessum rannsókuum ekki hafa orðið eins mikill
og hún hefir gert sér von um, og mikið vantar á, að nokkur sönnun sé enn fengin
fyrir legu Vínlands.
UM LEGU VINLADS (»Vinland Vindicated«) hefir biskup M. F. Hovoley í St.
John’s í Newfoundland skrifað ritgerð i »The Transactions of the Royal Society of
Canada«, Vol. IV, Sect. II (1898), og kemur þar fram með algerlega nýja kenningu
um, hvar það hafi verið. Hann þykist sem sé sanna, að Vínland hafi verið landið
kringum Miramichi Bay í New Brunswick á suðurströnd St. Lawrenceflóans, Mark-
land hafi verið Magdalen Islands, Helluland vesturströndin á Newfoundland kringum
Point Riche og Bjarney Belle Isle. Ber ekki því að neita, að hann tilfærir margar
sennilegar líkur fyrir skoðun sinni, svo að margt kemur heim við hinar fornu lýsingar,
en eftir er að vifa, hvort þá ekki eru önnur atriði, er hann lætur ógetið, sem ekki
standi heima. Annars er í ritgerðinni líka töluvert af villum og ýmsum misskilningi.
UM ÍRSK ÁHRIF Á ÍSLENZKAR BÓKMENTIR (»On the Question of Irish
Influence on Early Icelandic Literature, illustrated from the Irish MSS. in the Bodleian
Library«) hefir Miss Winifred Faraday, B. A. ritað ritgerð í »Memoirs and Procee-
dings of the Manchester Literary and Philosophical Society« Vol. XLIV, nr. 2, þar
sem hún leitast við að hrekja þær sannanir, er hingað til hafa verið fram færðar
fyrir slíkum áhrifum, og kemst að þeirri niðurstöðu, að þau hafi engin verið. Hið
gagnstæða hafi einmitt átt sér stað, að Norðurlandabúar hafi haft áhrif á Ira og
norræn orð komist inn í írsku, og þaðan stafi líking ýmsra norrænna og írskra orða,
að þvi leyti sem sú líking sé annað en missýning, í ritgerðinni eru margar góðar
upplýsingar og má vel vera, að hún hafi rétt fyrir sér í ýmsum greinum, en sumt af
því, sem hún tekur fram, virðist þó harla vafasamt. Og sum ummæli hennar um
annan eins vísindamann og prófessor Bugge eru næsta djörf og óbilgjörn.
V. G.