Uppeldi og menntun - 01.01.2001, Blaðsíða 71

GERÐUR G. ÓSKARSDÓTTIR o.fl.
um sérhæfð námskeið tengd starfi mun færri enda mun stærra hlutfall starfsmanna
með sérhæfða menntun að baki. Ahugi á tölvunámskeiðum var mestur í Frakklandi
og á Islandi.
Alls sögðu um 49% starfsmanna að þeir stæðu stundum frammi fyrir verkefn-
um sem þeir ættu erfitt með að leysa og var hlutfallið hæst í hópi fólks í framleiðslu
ög iðnaði.
Ef litið er á einstök störf sem skoðuð voru virðist þróun í þá átt að starf verði
flóknara einna sterkust í þremur störfum í löndunum fjórum en þau eru tölvuður,
sölumaður í tölvuverslun og tryggingasölumaður. Sama má segja um starfsmann í
gestamóttöku og bankagjaldkera í öllum löndunum nema íslandi. Þetta eru því störf
sem líta mætti til vilji menn fjölga möguleikum á starfsmenntun í skólum.
Framtíðarsýn yfirmanna
Yfirmenn voru spurðir hvort þeir myndu fela nýjum starfsmönnum ný verkefni eða
önnur en starfsmenn sinntu nú eða gera aðrar kröfur til þeirra. Athygli vakti að
meirihlutinn eða 66% kvaðst myndu gera sömu kröfur til nýs starfsmanns og til
þeirra sem fyrir voru. Yfirmenn voru einnig spurðir hvort þeir byggjust við að starf-
ið krefðist meiri menntunar eftir 5 ár en nú. Mikill meirihluti eða 74% játtu því, en
mikill munur var þar á milli landa. Lægst var hlutfallið á íslandi eða 47% sem vek-
ur athygli einkum vegna þess að þar var hlutfall starfsmanna sem aðeins hafði lok-
ið skyldunámi hæst (var 51% í íslensku rannsókninni á 100 störfum). íslendingarnir
nefndu oftast starfsmenntun í þessu sambandi. Hlutfallið var hæst í Frakklandi eða
89% þrátt fyrir að menntunarstig svarenda virtist hæst þar af löndunum fjórum.
Mjög svipuð útkoma varð þegar spurt var hvort yfirmenn teldu æskilegt að gerðar
yrðu meiri menntunarkröfur til starfsins innan næstu fimm ára. Yfirmenn fólksflutn-
ingabílstjóra, sölumanna á bílasölum, tölvuða og sölumanna í tölvuverslunum sáu
helst fram á meiri menntun og töldu hana æskilega.
Yfirmenn vildu helst senda starfsmenn sína á námskeið í sérhæfðri færni fyrir
starfið eða tölvu- og tungumálanámskeið. Þegar við skoðuðum mun á milli landa
vakti athygli að um 44% íslenskra og grískra yfirmanna nefndu sérhæfða færni (41%
í íslensku rannsókninni á 100 störfum) og 38% ítalskra á móti aðeins 19% franskra
yfirmanna. Þessi svör endurspegla menntun starfsmanna en í Frakklandi hafði mik-
ill meirihluti starfsmanna sérhæfða menntun af framhalds- eða háskólastigi eða 68%
á móti 9-31% í hinum löndunum, sbr. hér að framan. Áhugi á tölvunámskeiðum var
talsvert meiri í Frakklandi (36%) og á íslandi (27%) en á Ítalíu (13%) og á Grikklandi
(13%).
Samantekt á niðurstöðum um próun starfa
Segja má að tilgátan um að meirihluti starfa væri að þróast í þá átt að verða flóknari
hafi ekki hlotið stuðning með þessum niðurstöðum ef aðeins er litið til beinu spurn-
ingarinnar um það efni (41% sögðu starfið nú flóknara). Hins vegar var hún studd
með niðurstöðum frá Frakklandi (52%) og hvað varðaði störf í verslun og viðskipt-
um almennt (51%). Til þess að meta þróun starfa út frá fleiri atriðum í þessari könn-
un tókum við saman svör við nokkrum spurningum í könnuninni og greindum
69