Eimreiðin - 01.01.1900, Síða 66

66
að sjá fæturna, hnén og lærin á aumingja mönnunutn ganga upp
og niður eins og bullur í gufuvél á eimskipi eða strokkbullur í
ramgjörvu mjólkurhúsi. Vér komum þá fyrst að stóru og stæðilegu
húsi tviloftuðu, sem Samúel Ólafsson söðlasmiður hefur látið
byggja, það liggur fyrir öllum þeim sveitamönnum, sem koma
þenna veg til bæjarins; þar hjá eru og fleiri ný hús allstór. Vér
þrömmum svo áfram, fram hjá hverju húsinu á fætur öðru, og eru
þau öll til komin á örstuttum tíma og þar með aukinn fólksfjöldi;
þar á meðal er hús Arinbjarnar Sveinbjarnarsonar bókbindara,
fagurt hús og vandað, tvfloftað; í þeirri húsaröð er og lágt hús
til hægri handar (er vér höldum til bæjarins), og á það Benedikt
sótari; það hús er merkilegt að því leyti, að eigandinn er einhver
hinn mesti kvæðamaður og einn af þeim fáu, sem heldur uppi
rímunum, sem hin yngri skáld og fagurfræðingar hafa viljað út-
skúfa og róið að því öllum árum að svifta fólkið þessari litlu
skemtun, sem það hefur lengi haft, og komið inn hjá því óbeit og
og fyrirlitningu fyrir því, sem þjóðlegt er, en ekki getað sett neitt
í staðinn nema lélegar þýðingar, útlent rómana-rusl og kvæðarusl
með útlendu sniði.1 Pá er þar næst hátt hús, sem minnir á »ský-
skafarana« í Chicago, alt járnklætt, eins og nú tíðkast hjá flestum;
það ruggar í stórviðrum eins og hafskip í ólgusjó, og er þar eng-
um vært nema mestu fullhugum, og minnir ekkert hús eins vel á
turninn Babel eins og þetta hús. — Ekki getum vér talið öll þau
hús, sem vér förum fram hjá á þessum vegi; en lengra nær bæn-
um er hús Guðmundar bæjarfógetaskrifara, alt úr steini og stein-
límt utan, mjög vandað og snoturt, svo að ekkert hús annað tekur
því fram; þar til liggur stór garður með ágætri girðingu úrgrjóti;
í því húsi bjó Spence Paterson Bretakonsúll, og þar andaðist
hann. Gagnvart þessu húsi er hús Steingríms Guðmundssonar
snikkara, það er timburhús nýsmíðað, tvíloftað og hið snotrasta,
en skamt þaðan er hús Óla norska, stór kassi tvíloftaður, timbr-
1 Nýlega hefur og komið fram í tveimur blöðum sú uppástunga, að afnema
stuðla og höfuðstafi úr íslenzkum kvæðum, því þetta sé á eftir tímanum, sé »sóbl
tízkunnar« — þá ætti líka að afnema alt rím og hendingar, því þær eru »á eftir
tímanum* — það væri þá líka á eftir tímanum að tala og að lifa. Svo er dauða-
dómurinn yfir »kenningarnar«, eins og þegar Sunnanfari er að tala um að »berja
saman sin Berlings fley«, en svo lítur út, að þessir »fagurfræðingar« þekki engan
skáldskap annan en íslenzkan (eins og þeir nú þekkja hann!) og viti ekki, að i öll-
um skáldskap eru kenningar, nema menn fari að, eins og nú er titt, að bægja öllu á
burtu nema daglegu baðstofuhjali, og kalla það »skáldskap«.