Uppeldi og menntun - 01.01.2001, Blaðsíða 157

Jóhanna Einarsdóttir
Þær leggja mikla áherslu á mikilvægi leiksins og að börn læri í gegnum leik.
Kristín sagði að börn færu í hlutverkaleiki og sköpuðu sér alls staðar aðstæður til
leiks og Helga sagði að hún teldi að allt sem hún gerði með börnunum í leikskólan-
um væri leikur. Báðar telja þær útivistina vera börnum nauðsynlega. Helga sagði:
„Ég er svo hlynnt útivist. Það er mikil umræða búin að vera um jlélegan] hreyfi-
þroska barna og ég segi að við eigum svolitla sök á því. Ef börn fara ekkert eða lítið
út, jafnvel vikum saman. Maður sér að það er þar sem þau þjálfa sig mest. Þau eru á
hlaupum, þau eru klifrandi. Sem betur fer erum við allar sammála um þetta."
Mynd 1 sýnir hvað er ólíkt og hvað líkt með sannfæringu Helgu og Kristínar.
Meginmunurinn á sannfæringu þeirra liggur í því að markmið Helgu beinast meira
að innihaldi námsins, hún leggur t.d. áherslu á mál- og ritmálsörvun, og undirbún-
ing fyrir grunnskólanám. Markmið Kristínar eru víðari. Hún leggur áherslu á sköp-
un og að börnin hafi frelsi til að leika sér án afskipta starfsfólksins. Hún sagði í við-
tali:
„Já okkur finnst frjálsi leikurinn svo mikilvægur, þessi leikur þar sem þau velja
sér vini og efni, velja sér leik, okkur finnst hann mjög mikilvægur og ansi oft höfum
við allar upplifað það að vera alltaf að klippa á frjálsa leikinn, alltaf að ofskipuleggja,
alltaf í stífu prógrammi og frjálsi leikurinn verður alltaf útundan. Ég hugsa að við
höfum allar prófað það annars staðar. Við erum mjög sammála um að hafa þetta
svona."
Kristín telur að ekki skuli ýta börnum áfram í leikskólanum heldur eigi þau að
fá að þroskast á eigin hraða og þau hvött til að læra það sem þau hafa áhuga á.
Helga, hins vegar, leggur áherslu á að leikskólinn vinni með alla þroskaþætti barns-
ins og búi þau undir það sem koma skal.
Þegar við ræddum um hugtakið „kennsla" sagði Kristín að sér fyndist það fjar-
lægt og að hún notaði það ekki oft. Þegar við ræddum þetta betur sagði hún að þeg-
ar hún hugsaði það nánar þá væri hún alltaf að kenna. Helga er hins vegar sátt við
kennsluhugtakið og sagði:
„Já, ég held að kennsla fari fram í raun og veru allan daginn. Bara þegar maður
situr með þeim og þau þurfa svo oft að spyrja svo mér finnst við alltaf vera að fræða
þau, frá því að maður sest með þeim við morgunverðinn ..."
Starfshættir
Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að starfshættir þessara tveggja leikskólakennara
eru í megindráttum mjög svipaðir. Þeir einkennast af óbeinni kennslu, valfrelsi og
leik. Þeir grundvallarþættir sem skilja að sannfæringu þeirra endurspeglast einnig í
mismunandi starfsháttum þeirra.
Dagskipulagið er mjög áþekkt. Um 50% skóladagsins er varið í viðfangsefni sem
börnin geta valið sjálf: Frjálsan leik og val. Um það bil 35% skóladagsins fer í dag-
lega rútínu þar sem öll deildin er saman eða börnunum er skipt í tvo hópa. Þetta eru
matar- og kaffitímar og samverustundir sem liggja að þeim tímum. Mjög lítill tími
dagsins fer hins vegar í skipulagt hópastarf (15%).
155