Eimreiðin - 01.10.1930, Side 84

388
DR. ANNIE BESANT
EIMREIÐIN
þýðuskólum vorum, hvað viðvíkur lækniseftirliti um heilsufar
barna og læknishjálp í sambandi við skólaeldhús. Það var dr.
Besant, sem fyrst vakti almenna kröfu um þetta og neyddi
yfirvöldin til að hefjast handa.
Og hún gerði meira. Hún vann annað verk, sem hafði víð-
tækar afleiðingar. Vinna sú, sem unnin var fyrir skólana, var
þannig launuð, að starfsmenn þeirra Iifðu við sultarkjör. Dr.
Besant fékk þessu öllu breytt með því að fá skólastjórn
Lundúnaborgar til að taka þau ákvæði upp í samninga sína,
að öll vinna, sem hún hefði yfir að ráða, skyldi vera lagalega
vernduð, hvað vinnutíma og kaupgjald snerti. Afleiðingarnar
af þessari ákvörðun náðu langt út fyrir starfssvið skólastjórn-
arinnar. Alstaðar var farið að berjast fyrir því, að allir samn-
ingar við skólastjórnir og aðrar stjórnir skyldu hafa sömu
ákvæði. Dr. Besant var því brautryðjandi fyrir verkalýðshreyf-
inguna í þessu atriði. Vegna þess að þetta varð víða að reglu
í samningum við hið opinbera, reyndist það ómögulegt að
halda áfram að launa verkafólk jafn lágt og verið hafði*.
A unga aldri var Annie Besant mjög trúhneigð. Segir hún
frá því í æfisögu sinni, að hún hafi þráð að verða líknar-
systir, útiloka sig frá heiminum og gefa líf sitt guði.
Árið 1862 var hún fermd í París og lifði þá meir í öðrum
heimi en þessum. Tilfinningalíf hennar var óvenju viðkvæmt
og ríkt — og til að svala ósegjanlegri þrá sinni eftir kærleika
Krists, lagði hún á sig föstur, bænahald og jafnvel líkamlegar
pyntingar. Var trú hennar barnsleg og einföld, og hafði henni
aldrei til hugar komið efi um það, sem henni hafði verið kent.
Nokkrum árum seinna kemst hún að því, að guðspjöllun-
um ber ekki saman. Var það upphaf efa, baráttu og sálar-
kvala. Trúin á óskeikulleik biblíunnar, útskúfunarkenningin og
blóðfórnarkenningin féllu í þeirri baráttu.
Fyrsta ritið, sem út kom um trúmál eftir Annie Besanf,
var: »Er biblían óskeikul?« Síðan komu fleiri árásarrit á
kenningakerfi kirkjunnar. Árásum hennar var ekki beint að
kjarna kristindómsins, heldur að öllu því hrófatildri, sem hlað-
ist hafði utan að honum gegnum aldirnar.
»Um eðli og tilveru guðs« hét smárit eitt, sem út kom