Úrval - 01.01.1964, Blaðsíða 20

2(5
UR VAL
samleg landssvæði, en alls staS-
ar steikjandi hiti. Með aðstoð
örfárra manna hugðist Stanley
tcmja það. Og nafn hans hefur
orðið svo nátengt Afríku, að
óafmáanlegt má teijast.
Henry Stanley fæddist í kær-
leikssnauðri fátækt í Denbigh
í Whales í Englandi. í upphafi
var hann nefndur John Row-
lands í höfuðið á föður sínum,
sem lézt skömmu eftir fæðingu
hans. Móðir hans yfirgaf hann,
og var honum þá komið fyrir á
uppeldisheimili, þar sem hann
dvaldi til sex ára aldurs. En
þar eð ekkert var greitt með
lionum, var hann þá látinn á
St. Asph Union Workhouse, öm-
urlegt vinnuhæli fyrir þá, sem
enga áttu að. Þau níu ár, sem
hann dvaldi þar, var hann hálf-
sveltur, og hann var laminn og
lionum misþyrmt svo oft, að
dag nokkurn veittist hann gegn
hinum grimma forstöðumanni
hælisins, en maður sá var hald-
inn kvalalosta og dó síðar á geð-
veikrahæli, og lumbraði dreng-
urinn svo rækilega á honum,
að hann féll i ómegin. Flúði
drengurinn þá samstundis burt
úr þessu víti.
Hann fékk síðan vinnu lijá
fatasala, því næst hjá slátrara,
og loks fór hann sem káetu-
drengur á skipi til New Orle-
ans. í þeirri borg kynntist hann
góðum kaupmanni, sem tók
hann sér í sonarstað og skírði
hann sínu eigin nafni, Henry
Morton Stanley. Hann barðist
með suðurríkjunum í borgara
styrjöldinni, en að henni lok-
inni sneri hinn ungi Stanley
sér að blaðamennsku. Hann rit-
aði um árásir Indíána i Villta
Vestrinu og var síðan sendur
til Litlu-Asíu sem fréttaritari.
Gordon Bennet yngra var bent
á hann, en Gordon var ritstjóri
New York Herald, og eftir hans
ósk var hann sendur til Abyss-
iníu með brezkum leiðangri.
Með sínum framúrskarandi
fréttaburði þaðan ávann hann
sér fast starf sem fréttaritari
við Herald.
Árið 18(59 gaf Bennett út þá
fyrirskipun, sem varð til þess
að gera Stanley fræg'an. Hinn
ungi blaðamaður var beðinn um
að verða forystumaður leiðang-
urs, sem átti að senda til Mið-
Afríku i leit að hinum fræga
trúboða David Livingstone, sem
var týndair þar. Livingstone,
hjartahreinn, skozkur brautryðj-
andi í landkönnun og hjálpar-
starfi meðal innfæddra, var al-
þekktur i Bretlandi sökum ferða-
laga sinna í Afríku og baráttu
sinnar gegn þrælasölunni þar
í álfu. Hvarf hans vakti harla
inikið uppnám. Bennett liafði
ákveðið að vinna sér eitthvað