Úrval - 01.01.1964, Blaðsíða 103

ÓGLEYMANLEGUR MAfíUR
109
nótt, sem hjúfrar að öllu, lífs
og liðnu, hvítri mjúkri voð.
Þó á pilturinn ekki von á þvi,
að dauðinn vitji hans sjálfs. í
hvíiu í herberginu liggur gömul
kona. Síðasta klukkutímann hef-
ur henni horfið meðvitund. Það
er hennar líf, sem er að fjara
út, hægt og rólega; þjáningar-
laust að því er bezt verður séð.
Eftir sautján og hálfs árs sam-
fylgd hafa þau nú kvaðzt í
hinzta sinn, þessi gamla kona og
þessi piltur. í smáu veröld her-
bergisins má nú aðeins greina
tvennskonar hljóð: fótatak hans
sjálfs og veikan en þó öran
andardrátt hennar sem er að
deyja. Veikan andardrátt; æ
veikari sem lengur liður.
Öðru hverju nemur pilturinn
staðar. Loks skynjar hann ekki
andardrátt hennar lengur; finn-
ur ekki hjarta hennar slá. Nokk-
ur stund liður i algjörri þögn.
Þannig er hin dumha viðstaða
þess gests, sem mun vitja okk-
ar allra. Pilturinn veitir hinni
látnu nábjargirnar. Það er
hinzta þakklætis-viðvik hans og
þjónusta henni til handa. Þján-
ingarlausu helstríði er lokið;
einum andardrætti liljóðara i
nóttinni.
í þeim mánuði sem ritsmið
þessi er saman tekin, október
1903, er rétt öld liðin frá fæð-
ingu hennar. Guðrún Jónsdóttir
leit fyrst dagsins ljós að Hausa-
stöðum á Álftanesi þ. 12. okt.
1863. Foreldrar hennar voru
Anna Magnúsdóttir, ættuð úr
Engey, og Jón Erlendsson smið-
ur frá Sveinsstöðum í Húna-
vatnssýslu, en þau höfðu nokkr-
um árum áður sett bú saman,
fyrst að Hjallalandi á Alfta-
nesi, síðar að Hausastöðnm, og
áttu einn son fyrir, er þeim
fæddist dóttirin.
Það blés víst ekki byrlega
fyrir henni fyrstu æviárin. Hún
var haldin kýlasótt og ódöngun,
og varð ekki bóhisett af þeim
sökum fyrr en hún var orðin
fullra þriggja ára. Skottulækn-
ir sem kom á bæinn lét þó svo
um mælt, að ef þessi „kramar-
aumingi" — eins og hann orð-
aði það — kæmist yfir vesöld-
ina, yrði hún að likindum mjög
hraust og tápmikil. Þau orð rætt-
ust. Það líf, sem beið þessa ve-
sældarlega barns, útheimti rnikla
hreysti og táp. Ég býst við, að
það hafði ekki ætíð verið lieigl-
um hent að standa í sporum
hennar um dagana.
Ekki verður gerð tilraun til
ýtarlegrar ævisögu með þessum
línum, enda litill kostur
slíks og varla til þess ætiazt.
Stiklað skal þó á nokkrum at-
riðum þess æviferils, sem áður
en yfir lauk spannaði rúm 78