Úrval - 01.01.1964, Blaðsíða 75
ABELARD OG HÉLOiSE
81
virðilega atburð, sem nú gerð-
ist, verðum vér að minnast þess
hvers konar borg París var ár-
ið 1119. Naumast er hægt að
hugsa sér stað, þar sem ríkti
meira agaleysi og' ringulreið,
þrátt fyrir konunginn, þrátt fyr-
ir kirkjuna, og þrátt fyrir hinn
brennandi námsáhuga, sem gerði
hana að einni af menntamið-
stöðvum veraldarinnar. Vopnað-
ir menn voru á reiki um hugð-
óttar göturnar með fram hall-
andi miðaldahúsum sínum og
höguðu sér eftir eigin geðþótta.
Enginn gat haft hemil á stúd-
entunum, sem voru utan við
öll veraldleg lög'. Sjúkdómar,
óþrifnaður, drykkjuskapur,
glæpir og ofbeldi voru daglegt
brauð. Þar ríkti ung menning,
full af eldmóði, ljóðrænum
skáldskap, krossferðum, háleit-
um þrám, er óhætt að segja ■—
en skorti virðingu fyrir lögum
og rétti.
Fulbert reyndist ekki torvelt
að múta þjóni Abélards, og nótt
eina laumaðist vopnaður bófa-
flokkur, sein kórsbróðirinn hafði
leigt, um dimmar göturnar að
húsi Abélards.
Foringi bófanna drap gæti-
lega á dyr Abélards. Þjónninn,
sem átti von á þeim, dró hljóð-
lega frá hina miklu járnslá,
sem skyldi verja húsbónda hans
fyrir lögleysi götuskrílsins, og
benti þeim að ganga inn í hús-
ið.
Bófarnir tóku Abélard í svefni,
bundu hann og kefluðu áður en
hann gat gefið frá sér nokkurt
hljóð. Því næst tóku þeir fram
hníf og gerðu á lionum hina
hræðilegustu limlestingu, sem
Fulbert hafði hugsað upp sem
réttláta refsingu fyrir þann glæp,
er hann taldi að framinn hefði
verið á frænku sinni. Abélard
gat ekki framar verið eiginmað-
ur hennar, né neinnar annar-
ar konu.
Þótt þeir skildu þannig við
hann liggjandi i blóði sínu,
greri Abélard þó sára sinnu. Og
hann tók sína hefnd. Einnig
hann leigði sér bófa, sem fram-
kvæmdu sömu limlestingu á
einum bófanum, sem hafði ráð-
izt á hann, og á hinum ótrúa
þjóni.
Samkvæmt kröfu Abélards,
gerðist Hélolse síðan nunna í
klaustrinu í Argentenil. Sjálfur
dró hann sig' einnig út úr ver-
öldinni og gerðist munkur i St.
Denis klaustrinu.
¥ V
Nú hefði þessari sögu átt að
vera lokið.
En hið óvenjulega við sögu
þeirra Héloise og Abélards er
það, að henni er ekki lokið.
Þau lifðu bæði lengi eftir þetta
og sáust aðeins örsjaldan, ef