Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1942, Side 211

209
berkla. Etursvæfing virðist og þegar hafa verið reynd í sambandi við
eðlilega fæðingu á fæðingarstofnuninni í Kristjaníu. Er þess getið, að
vfirlæknirinn þar (F. C. Faye) hafi haft persónulegt samband við
prófessor Simpson í Edínborg og farið að dæmi hans. Slíkra tilrauna
er hins vegar ekki getið á fæðingarstofnuninni í Kaupmannahöfn.
En eitt var að bregða fljótt við og reyna etursvæfingarnar og annað,
hvernig tilraunirnar tókust. Og er skemmst af að segja, að þær tókust
mjög misjafnlega. Þannig var það um svæfingartilraunirnar fimm, scm
getið var um, að Malgaigne hefði orðið fvrstur til að skýra frá i
París, að þrjár gengu að óskum, svo að sjúklingarnir fundu ekkert til
aðgerðanna, einn vissi um aðgerðina, en kenndi lítils sársauka, og' á
einum mistókst deyfingin gersamlega. Ungur danskur læknir, staddur
í París, skrifar hinn 26. janúar 1847 kennara sínum í Danmörku (pró-
fessor S. A. V. Stein) og er þá kunnugt um 20 etursvæfingar við hand-
læknisaðgerðir. Segir hann 10 hafa tekizt vel, en 10 misheppnazt. Þó
telur hann ef til vill réttara að láta ótaldar þrjár fvrstu tilraunirnar
vegna ófullkominna tækja, og' sé þá hlutfallið hagstæðara, þ. e. að
heppnazt hafi 10 svæfingar af 17. Niðurstöður hinna þýzku lækna i
París, sem nákvæmustu tilraunirnar gerðu, koma heim við þetta, en
þær voru í stuttu máli á þá leið, að deyfingarnar tækjust stundum
vel, en mjög misvel, og mistækjust iðulega algerlega.
Svipuð þessu varð reyndin í Noregi og Danmörku, eða jafnvel enn
óhagstæðari. IJm svæfingu hins heilbrigða manns, sem fyrstur var
svæfður á ríkisspítalanum í Kristjaníu, fór svo, að eftir að hann hafði
andað að sér etrinu í 4—5 mínútur, féll hann í dá, virtist tilfinningar-
laus, vöðvar slappir, andardráttur þungur. Hélzt svo í nokkrar mín-
útur. En liann svaf áfram og allt til morguns næsta dags. Vaknaði
hann þá hress að öðru leyti en því, að hann.hafði þyngsli í höfði. Er
nú auðséð, að ekki hefur allur þessi svefn verið etursvefn, en Norð-
mönnunum stóð stuggur af hinum miklu og langvinnu áhrifum lyfsins.
Röskum hálfum mánuði síðar, hinn 20. marz 1847, dirfðust þeir að
endurtaka tilraunina, og nú á 17 ára piíti með haul í sjálfheldu. Þá
mistókst svæfingin algerlega. Pilturinn æstist og lét öllum illum látum,
heimtaði að fá meira af lyfinu, en það þorðu læknarnir ekki að láta
eftir honum, með tilliti til hinnar áhrifamiklu fj'rri svæfingar. Deyl’-
ingin við barnsburðinn á fæðingarstofnuninni í Kristjaníu tókst hins
vegar eftir atvikum vel. Konan var látin Ivkta af elrinu, er stóð á út-
færsluhríðunum. Til kollhríðarinnar fann hún lítið, en bað þó ákaft
um meira af lyfinu, sem henni var ekki veitt. Ekki var þessum etur-
deyfingum við fæðingar haldið áfram á fæðingarstofnuninni. í Dan-
mörku er svipaða sögu að segja. í áður nefndri yfirlitsgrein i Biblio-
thek for Læger er gerð grein fyrir 12 etursvæfingum við minna háttar
handlæknisaðgerðir í Kaupmannahöfn, sem tókust flestar meira eða
minna óhöndulega, enda er niðurstaða höfundarins á þessa leið:
„Overhovedet troe vi, at Tilskuerne ved disse Forsög maa have fölt sig
temmelig skuffede med Hensyn til den Forestilling, de udenlandske
Beretninger have vakt.“ Við sérstakan tón kveður þó i bréfi til ritstjór-
ans, dags. 6. apríl 1847, frá A. Buntzen á Friðriksspítala, og mun hann
þá hafa verið aðstoðarlæknir þar, en varð siðar (1853) yfirlæknir og
27