Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1942, Page 227

225
biceps femoris. Exstirpationen var meget vanslcelig og tog over een
Time. En Gren af Nerv. ischiadicus gik gjennem Svulsten og kunde
ikke skaanes. Dette har givet Anledning til, at Patienten ikke endnu
formaaer at flectere Foden rigtig, medens Saaret er lægt for ovcr 2
Maaneder siden. Svulsten var (>" lang, 4" bred og 3" tyk og meget
haard og resistent og saaes ved Gjennemskjæringen at bestaae af
fibröst Væv.
4. En Amputation af begge Grura paa en 5G aarig qvindelig Patient, der
for 2 Aar siden fik en Forfrysning af begge Födder. Dengang bleve
begge Födder exarticulerede af Districtslæge Skaptason, men Saaret
vilde ikke hele og nye Saar aflöstc de iægte; desuden havde hun ulide-
lige Smerter i Stumperne. Der var nogen Svulst at föle i den nederste
Deel af Grura. Da jeg forgjæves havde sögt Heling i nogen Tid, greb
jeg til Amputationen og' amputerede först det ene og siden det andet
Crus, efterat Amputationssaaret var lægt. Efter Amputationen viste
der sig' at være Osteitis i Stumperne, idet Pars spongiosa var i en
emollieret Tilstand og' Pars compacta meget fortyndet. Helingen af
Amputationssaarene tog 5 Uger paa hver Extremitet. Denne Patient
har altsaa overstaaet 4 Amputationer.
5. En Amputation af en Tommelfinger i Leddet mellem Os metacarpi
pollicis og Carpus paa en Præst, der hvade et Panaritium, der var
blevet forkvaklet af en Quaksalver og hvor begge Phalanges vare
gjennemædte af Caries.
Glöggur vitnisburður um það, hve fyrirferðarlitlar hafa verið hand-
lækningar á þessum tímum, eru þau ummæli Jóns Finsens, er hann
var nýkominn frá konungsins Kaupmannahöfn, að hann telur ekki
einungis allar þessar fimrn aðgerðir „store Operationer“, heldur einnig
„forholdsvis mange“. Héraðið hafði þó fyrir komu hans verið læknis-
laust því nær heilt ár, þ. e. frá því eftir fráfall Eggerts Johnsens
(-% 1855), en engu síður er eins og hann telji þörf á að afsaka aðgerða-
fjöldann með því að bæta við þessari skvringu:
Det maa dog bemærkes, at de 3 sidste Patienter vare fra Nordamtets
vestlige District.
En þó að oss vaxi nú ekki þessar aðgerðir í augum, hvorki fjöldi
þeirra né það, hve mikils liáttar þær voru, máttu þær rnarka tímamót
i sögu handlækninga hér á landi. Veldur því það, er Jón Finsen greinir
frá i þessari yfirlætislausu athugasemd:
I alle Tilfælde, undtagen det förste, anvendte jeg Indaanding af Chloro-
form för Operationerne, hvilket efter Sigende ikke skal være blevet anvendt
tidligere her i Landet.
Með tilvísun lil þess, er að framan segir, er engin ástæða til að draga
í efa, að rétt sér hermt, að hér segi frá hinum fvrstu svæfingum í land-
inu. Og er þá sennilega stúlka sú, 15 ára að aldri, sem Jón Finsen telur
á undan öðrum hinna svæfðu sjúltlinga sinna, hinn fyrsti íslendingur,
sem slíkan náðarblund hlaut hér á landi.1) Fer einkarvel á því, að
1) Aðrar þjóðir halda til haga og geyma, hver um sig, nöfn þeirra, er fyrstir
hafa verið svæfðir með þeim. Ekki er þvi að heilsa, að unnt hafi verið að grafa
upp nafn þessarar konu, seni ætla má, að fyrst liafi verið svæfö hér á iandi, og er
‘29