Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2019, Page 81
KjaRTan MÁR ÓMaRSSOn
94
og annar liggur við hlið hennar
í sandinum. Sú sem liggur flöt
er jafnvel mæðulegri en Miley
þar sem ekki verður betur séð
en hún sé gengin á vit ,mæðra‘
sinna, en burt séð frá því er hún
sláandi fögur – og stórglæsilega
klædd. Sama ár mátti sjá banda-
rísku kvikmyndastjörnuna Ben
affleck hjúfra sig nautnalega upp
við kvenmannslík á nærfötum
einum klæða, á köldu skurðar-
borði réttarmeinafræðings á for-
síðu Entertainment Weekly í aug-
lýsingu fyrir kvikmynd. Forsíðan
er augljós vísun í ljósmynd annie
Leibovitz af john Lennon og
Yoko Ono sem birtist á forsíðu
The Rolling Stone 22. janúar 1981, en
þar lá Lennon nakinn þétt upp við konu sína. Samsláttur þessara tveggja
mynda skapar þá þriðju í anda vitsmunalegu myndfléttunnar og fer að minna
ískyggilega á nautnafyllri túlkanir á ,dauða og meyju‘ þemanu.41 Þá fengu
fyrirsæturnar sem öttu kappi í bandaríska raunveruleikaþættinum Amer-
ica’s Next Top Model það verkefni að láta mynda sig líkt og þær væru látnar
og sú ynni sem væri glæsilegust þegar hún lægi sundurlimuð á stigagangi
eða þakin skotsárum í tómu hótelherbergi. Árið 2013 birti Vice Magazine
myndaþátt sem var byggður á skáldkonum sem höfðu svipt sig lífi. Yfirtexti
hverrar myndar var merktur nafni skáldkonunnar, fæðingardegi hennar og
dánardægri, hvað olli dauða hennar og ítarlegri útlistun á hvers kyns fötum
41 Sovéskir kvikmyndagerðarmenn, Sergei Eisenstein þeirra á meðal, héldu því fram
á þriðja áratug 20. aldar að kvikmyndin gæti miðlað óefnislegri hugmynd með því
að klippa saman tvær myndir sem áttu hugsanlega ekkert skylt hvor við aðra. Frægt
er t.a.m. þegar Eisenstein klippir senu þar sem kýr er skorin á háls saman við senu
þar sem keisaraherinn skýtur með byssum á varnarlausan almúgann í myndinni
Verkfall frá 1925. Samsláttur myndanna átti að skapa þá hugmynd að fólkinu væri
slátrað eins og skepnum, en án þess að segja það berum orðum. Stundum er þetta
kallað díalektísk myndflétta vegna þráttahugtaks Hegels. Sjá t.d. Sergei Eisenstein,
„Lögmál kvikmyndalistarinnar og myndtáknið“, þýð. Árni Bergmann, Áfangar í
kvikmyndafræðum, ritstj. Guðni Elísson, Reykjavík: Forlagið, 2003, bls. 1–13.
Forsíða Entertainment Weekly 17. janúar
2014