Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2019, Side 112

„HANN ER BARA Á VONDuM STAð“
125
og stuðlað að átröskun, fíknhegðun og félagslegri einangrun.82 Reimleika-
hús einangra líka viðfangsefni sín ekki ólíkt því sem gerist í ofbeldissam-
böndum eins og þegar Torrance fjölskylduna fennir inni í reimleikahúsinu
í Colorado-fjöllum í skáldsögunni The Shining. Fjölskyldufaðirinn, Jack,
verður sífellt þyngri í skapinu og áfengisþorstinn magnast upp með hverjum
deginum sem líður á vafri hans um ranghala hótelsins. Líkt og Overlook og
fleiri reimleikahús í skáldsögum og kvikmyndum safna stafræn draugahús
leitandi sálum og virkja sér í vil. Við „lækum“ og „svæpum“ í skiptum fyrir
dópamín.83 Milljarðar einstaklinga um allan heim eru fóður fyrir samfélags-
miðla sem sjúga í sig og selja kyn, kynhneigð, áhugamál, hjúskaparstöðu,
myndir og samtöl, minningar og landakort af ferðum þeirra í stafrænu og
lífrænu umhverfi. 84 Við knýjum þessi draugahús áfram, oft með vísifingri,
rétt eins og í tilfelli Roberts Townleys Watsons sem stakk puttanum inn í
perustæði Overlook hótelsins.85 Það óhugnanlegasta af öllu eru kannski orð
Stephens Hawkings í viðtali árið 2014: „Við erum öll tengd á netinu, eins
og taugafrumur í risastórum heila“.86 Við þetta má bæta að lýsing Shirley
Jackson á Hæðarhúsinu gæti allt eins átt við um netið, sem má hugsa sér að
sé nokkurs konar sjálfsprottinn, lífrænn massi (sem smellpassar í hvaða lófa
sem er):
82 Sjá einnig t.d. E. Kross o. fl. „Facebook use Predicts Declines in Subjective Well-
Being in Young Adults“, sótt 18. mars 2019 af doi:10.1371/journal.pone.0069841.
83 Sýnt hefur verið fram á að dópamínframleiðsla eykst þegar vinir í netheimum láta
í ljós velþóknun um stöðuuppfærslur og myndir á samfélagsmiðlum með því að
smella á þumalinn, hjarta eða önnur myndtákn sem teljast jákvæð. Sjá t.d. Samuel
P. L. Veissière og Moriah Stendel, „Hypernatural Monitoring: A Social Rehearsal
Account of Smartphone Addiction“, Front. Psychol. 141: 9/2018, sótt 18. mars 2019
af doi:10.3389/fpsyg.2018.00141.
84 Einstaklingar sem nota samfélagsmiðla eru 2,77 milljarðar árið 2019. Gangi spár
eftir verða þeir 3,02 milljarðar árið 2021, eða tæplega helmingur mannkyns. Sjá
t.d. Statista.com, sótt 23. mars 2019 af https://www.statista.com/statistics/278414/
number-of-worldwide-social-network-users/.
85 Robert Townley Watson reisti Overlook-hótelið en lífi hans lauk þegar hótelið
virkjaði hann á þennan hátt. Húsið virðist hafa hlaðið sig af illsku Watsons og svo
losað sig við hann, líkt og svarta ekkjan étur maka sína eftir mökun. Einnig má nefna
að Danny notar líka puttann í samskiptum við Tony í kvikmyndaaðlögun Kubricks á
The Shining (1980), þar virkar síminn sem nokkurs konar leiðsla yfir í handanheima.
86 John Swartz, „Q&A with Stephen Hawking“, USA Today, 2. desember 2014, sótt
18. mars 2019 af https://eu.usatoday.com/story/tech/2014/12/02/stephen-hawking-
intel-technology/18027597/.