Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2019, Page 232
„TIlFInnInGaR ERU ElDSnEYTI FYRIR HUGmYnDIR“
229
þóttist vera orðin ansi góð að dvelja í raunveruleikanum en innri
heimurinn átti svo sterk ítök í mér að ég sá stundum ekki líf mitt
fyrir honum. Ég var oft hálfmeðvitundarlaus af draumum, ímynd-
unum og fantasíum. Það framkallaði vímu og ég fjarlægðist raun-
veruleikann.
Þráhyggja mín var táknkerfi fyrir raunveruleikann. (80)
Það má því vera ljóst að í skrifum sínum heyr Elísabet mikla baráttu, lífs-
háskinn er nálægur í flestum hennar verkum og aðalhættan er fólgin í að
gefast geðveikinni á vald; að hverfa alveg inn í töfraheiminn. Skrifin verða
sjálfshjálparleið hennar og meðferðarform og þau eru knúin áfram af djúpri
þörf. Í viðtali segir Elísabet: „Ég veit ekki hvar ég væri stödd ef ég gæti ekki
skrifað. Ég er eins og landkönnuður með landakort sem spyr sig hvar hann
sé staddur og hvert hann sé að fara.“12 Eigi að síður eru skrif Elísabetar mjög
greinandi, bæði á persónulegu sviði sem og samfélagslegu, ekki síst þegar
kemur að málefnum sem varða stöðu kvenna í heiminum og bókmennt-
unum.
Landamæri
Hún bara varð að eiga heima
að eiga heima
á landamærunum
Til að eiga hvergi heima
Til að týna sér ekki
öðru hvoru megin13
Helstu stef í verkum Elísabetar tengjast innbyrðis og mynda „splundraða
heild“14 sem er samsett af frásögnum sem gjarnan dansa á mörkum veruleika
og ímyndunar. landamæri og mörk – bæði hlutlæg og huglæg – gegna mik-
ilvægu hlutverki. Þeim tengjast endurteknar myndir af andstæðunni frelsi og
innilokun, opnun og lokun. Rómverski guðinn Janus er Elísabetu hugleikinn
en hann var „guð lása og lykla, guð hliða og allra dyra, guð allrar byrjunar
og endaloka. Stundum sagður gæslumaður alheimsins“ (20). Þessi landa-
12 Kolbrún Bergþórsdóttir, „Eins og landkönnuður með landakort“, viðtal við Elísa-
betu Jökulsdóttur, Dagblaðið Vísir – DV, 30. janúar 2015, bls. 52.
13 Elísabet Kristín Jökulsdóttir, Dans í lokuðu herbergi, Reykjavík: s.n., 1989, bls. 32.
14 Sama rit, bls. 19.