Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2019, Page 239
SOFFÍa aUðUR BIRGISDóTTIR
236
er hún föst í neti hefðbundinna rómantískra hugmynda um að finna „hinn
eina rétta“ og giftast honum en að öðru leyti virðist hún meðvituð um að í
samböndum hennar við karlmenn er sífelldur blekkingarleikur í gangi: „mér
fannst oft að ég gæti platað karlmenn með gáfum mínum. Einsog samskipti
kynjanna ættu að snúast um eitt allsherjar plat eða stríð“ (36).
Í Heilræði lásasmiðsins, þar sem lýst er sambandinu við algea, fer fram
áhugaverð greining á samskiptum karls og konu, sem og á þeim ranghug-
myndum og þráhyggjum sem gjarnan lita ástarsambönd. Elísabet kynnist
algea í new York, á í ástríðufullu ástarsambandi við hann í örfáa daga og
býður honum til Íslands. Hann kemur til landsins nokkrum mánuðum síðar
og hagar sér að flestu leyti eins og sá nýlenduherra sem lýst er í tilvitnuninni
hér að framan. Hann er auralaus, þiggur mat og húsaskjól og ýmiss konar
aðstoð við að halda sýningu á hattagerðarlist sinni. Smám saman tekur hann
yfir heimili Elísabetar sem öðrum þræði óttast hann þótt hún dragist að
honum kynferðislega og næri með sér giftingarfantasíur (30, 170-173). Í
raun þekkir Elísabet algea ekki neitt og þegar hún tekur á móti honum
á flugvellinum kannast hún jafnvel ekki við hann í sjón: „Þessi maður leit
allt öðruvísi út en maðurinn sem ég hafði hitt í new York. Kannski hafði
hann sent bróður sinn“ (61). Þegar hann fer er hún heldur engu nær: „Ég
hafði ekki hugmynd um hvaða maður var lentur í eldhúsinu hjá mér þennan
janúarmorgun og var engu nær þremur mánuðum seinna þegar hann kvaddi
einn örlagaþrunginn aprílmorgun“ (61). Hún veltir stöðugt fyrir sér hver
hann sé og spyr vini, fjölskyldumeðlimi og kunningja álits því hún treystir
ekki eigin dómgreind. En hugmyndin um að hann sé að villa á sér heimildir
er áleitin: „Ég var viss um að hann væri ekki sá sem hann sagðist vera, hatta-
gerðarmaður og trommuleikari, heldur einhver allt annar. Ég hélt hann væri
giggoló, næstu vikuna þóttist ég viss um að hann væri melludólgur, hann gat
verið raðmorðingi, kókaínþræll, borderline og svo framvegis“ (121).
Samband Elísabetar og algea dansar á þessum mörkum ótta og ástríðu
allt frá byrjun. Þegar hún lýsir fyrstu samförum þeirra í Central Park í new
York skrifar hún: „allt var á mínu bandi þessa nótt, ég tók um axlir hans og
sagðist elska hann í miðjum klíðum og kom þannig í veg fyrir að hann skæri
mig á háls og mokaði yfir mig í þessum heimsfræga garði sem var paradís á
daginn en martröð á nóttunni“ (8). Það er engu trausti fyrir að fara í sam-
bandinu og það er fyrst og fremst kynferðisleg þrá sem viðheldur því. Þótt
Elísabet viti að það sé hætta fólgin í því að missa stjórnina og fuðra upp í ást
og losta þá þráir hún einmitt það ástand og tengir saman kynlíf og endur-
sköpun sjálfsins: „Ég er alltaf að leita eftir fullnægingu sem rífur mig á hol