Úrval - 01.01.1964, Page 76

82
ÚR VAL
til vill aðeins einu sinni síðar
á æfinni. En ást Héloise — og
jafnvel ástríða — brann í henni
allt til dauða. Ást hennar átti
sér enga nútíð og' enga framtíð,
og þó var aldrei lát á henni.
Hún hafði gefið honum allt —
og hann var framvegis allt henn-
ar lif, hennar átrúnaðargoð.
Hún var einnig í huga hans;
hvenær sem hún þurfti hans
við, kom hann henni til hjálp-
ar. En hugsanir hans snerust
alltaf fyrst og fremst um hann
sjálfan, um hans hugarheim og
hans þjáningar.
Enda þótt Abélard hefði gerzt
munkur til æviloka, dvaldi hann
þó aðeins eitt ár i St. Denis
klaustrinu. Þá opnaði hann
skóla, námsmenn flykktust að
honum, og orðstir hans var
endurvakinn.
En frið öðlaðist hann ekki.
Abélard var ekki friðarins mað-
ur. Andi hans var fullur af
hræðilegum mótþróa. Hann átti
i deilum við valdamenn kirkj-
unnar. Hann setti fram kenn-
ingar, sem íiann taldi sannar
og óhjákvæmilegar, en sem þeir
fordæmdu sem villutrú. Hann
ritaði mikla bók um guðfræði,
en skóli lians hafði ekki staðið
meira en eitt ár, þegar kirkju-
þing var haldið, sem fordæmdi
bók hans, knúði hann til að
kasta handritinu á bál og lok-
aði hann aftur inni í klaustri.
Abélard hélt samt áfram að
berjast. Hann var kunnugur
mikilsmetnum mönnuin; áhrifa-
mikill vinur hans, Suger ábóti,
komst til valda innan kirkjunnar,
og kom jiví til leiðar, að Abé-
lard var veitt frelsi og hann
öðlaðist rétt til kennslu að nýju.
Hugur Abélards stóð allur til
kennslu og nú dró hann sig út
á eyðistað, og reisti sér þar
stráþakinn kofa, sem hann
djarflega nefndi Paraclete, eftir
Heilögum Anda, Huggaranum,
og hóf kennslu á nýjan leik.
En ekki gat hann lengi dval-
ið i þessu hæli sínu. Vinur hans,
Suger ábóti, kom því svo fyrir,
að hann var skipaður ábóti í
St. Gildas de Rhuys á Bretagne,
í þvi skyni, að andstæðingar
hans næðu ekki til hans.
Þessari nýju stöðu, enda þótt
hún væri á afskekktum stað,
fylgdu völd, sem hann notaði
til hagsbóta fyrir Héloise.
Svo stóð á, að ieggja varð
niður klaustrið, sem Héloise
hafði dvalið i sem systir. Þetta
barst Abélard til eyrna, og nú
beitti hann hinum nýfengnu á-
hrifum sínum til þess, að Hélo-
ise yrði kosin abbadis i nýju
klaustri, sem byggt var einmitt
á þeim stað, þar sem strákofi
lians hafði staðið.
Þannig' lifðu þau, hvort i