Úrval - 01.01.1964, Síða 115

SKIN OG SKÚRIR í SAMBÍ'Ð ...
121
afneitun á slíkum tilfinningum
útrýmir þeim ekki, heldur þrj'st-
ir þeim niður i dulvitundina,
þar sem þær grafa um sig. Við
vilum, að dulvitaðar tilfinning-
ar eru engu síður máttugar en
þær meðvituðu og' eru mun
hættulegri, þar eð þær standa
utan við yfirráðasvæði viljans
og skynseminnar. — Við vitum,
að hvert barn er einstakiingur,
sem foreldrum er falið til um-
sjár um stundarsakir.
Á öld vélamenningarinnar
getum við líkt barninu við vél-
knúið farartæki, með öflugum
mótor, sem það kann ekki að
stjórna. í fyrstunni verða for-
eldrarnir að taka að sér að
stjórna upþ á eig'ið eindæmi.
Hægt og hægt lærir barnið að
taka við stjórninni sjálft. Fram-
an af sitja foreldrarnir þvi við
hlið og grípa stýrið, ef forðast
þarf slys. Þegar augu barnsins
fyrir hættunni opnast, er tími
til kominn, að foreldrarnir flytji
sig í aftursætið, en áskilji sér
rétt til að grípa í öryggisheml-
ana, ef brýn nauðsyn krefur.
Fyrr eða síðar verða foreldr-
arnir að gefa upp þennan rétt
og afhenda eigandanum sitt eig-
ið ökuskírteini og farartækið
sjálft til frjálsra nota. Það er
hægt að misreikna sig á ýms-
an hátt á þessari leið. Sumir
foreldrar vilja sitja sem fastast
við stýrið og ræna barnið sitt
þannig tækifærunum til að
þroska eigin dómgreind og sjálf-
stæði. Aðrir afhenda barninu
sinu ökuskírteinið og fulla á-
byrgð á farartækinu svo til
strax. Það er ekki að furða, þótt
slíku barni takist illa að tolla
á akveginum eða jafnvel átta
sig á því, að nokkur akvegur
sé til.
í hinum stóra heimi eru marg-
ar af hugmyndum nýrri tíma
sálarfræði teknar sem sjálfsagð-
ir hlutir, og á það við hérlend-
is að nokkru leyti. Margar þess-
ar hugmyndir komu þó mjög
á óvart, er jjær fyrst komu fram.
Sumar brutu þvert í bága við
allt, sem trúað hafði verið öldum
saman. Það er varla hægt að
hafa svo endaskipti á hugmynd-
um um þarfir og eðli mannver-
unnar, án þess að f>að rug'li
margan manninn i ríminu. —
Ýmisleg't úr sálarfræðinni hef-
ur síazt inn i almenning smátt
og smátt, sérlega atriði, sem
snerta tilverurétt barnsins, þarf-
ir þess og skyldu foreldranna
til að uppfylla þær. Það er auð-
velt að skilja slíka sundurlausa
fróðleiksmola á þann veg, að
barnið eigi allan rétt og jrað
sé skylda góðra foreldra að
þurrka út sinn eigin tilverurétt,
svo að barnið megi njóta sín.
Slíkur fróðleikur er skiljanlega