Andvari - 01.01.1970, Blaðsíða 207

ANDVAKI
BRÉF FRÁ AMERÍKU
205
fágætir í seinni tíð og ekld metnir að verðleikum heldur. Varla margir af hundr-
aði hér í San Francisco, sem vita að til var maður, sem hét Henry George. Luther
Burbank er dauður, og tilraunastöð hans á að leggja niður. Ekki fær hann að
koma í ,,Hall of Fame“, enda óvíst, hve vel hann kynni við sig þar. Allir þeirra
Lárusar Prédikarar þurfa að sitja fyrir, og þá er hver bekkur setinn. Ég er viss
um, að Billy Sunday kemst þangað fyrr. Það er sagt, að hann sé hér í Frisco og
sé nú að byrja sex vikna árás á djöfulinn, voðalegri en allar hinar fyrri. Niður-
læging lista er bæði orsök og afleiðing smekkleysis og heimsku. Vaxandi dýrkun
þess, sem Bjarni á Grýtubakka kallar „hráa nautsorku", ber eitt ljósasta vitnið
um þjóð, sem er að heimskast. Sjálfsagt hefir misskipting auðsins óheppileg áhrif,
einkum auðlegðin, því að fátækt er ekki mjög mikil. Allt að 4 millj. af fólkinu
er gerspillt af nautnum þeirra eiturtegunda, sem eru verri en alcohol. Fáir þeirra
eiga viðreisnar von, flest ungt fólk, sumt böm, og þessum hörmungum hér fjölgar
með vaxandi hraða. Meiri hlutinn af ungu stúlkunum eru sjálfar skemmdar a.
m. k. af eftirlæti og lítt færar til að ala upp börn. Mikið er lesið af góðum bókum,
en miklu meira af úrþvættis rusli, í bókum, blöðum og tímaritum, sem bóka-
söfnin vilja ekki Ijá hús. Stóriðnaður og námugröftur eru klaufar við að ala upp
gáfur og sanna menningu. Þó er sennilegt, að menningin slarkaði fram úr þessu
og rniklu fleiru, ef náttúruúrvalið væri rétt, en það er öjugt. Negrar em orðnir
meir en 12 milljónir, verða líklega allt að 100 millj. að hundrað árum liðnum.
Námumönnum t. d. í kola- og jámnámum fjölgar eins ört, þótt hvítir séu, en það
eru oftast þeir, sem minnst hugsa og minnst hirða um að vita. Stúlkur, sem út-
skrifazt hafa úr háskóla (university), eiga tæplega eitt barn hver, bráðum ekki
nema hálft. Kennara- og bókavarðastéttirnar vitum við, að samanstanda mest-
megnis af stúlkum, sem ekki eiga tíunda part úr krakka, þótt þær verði tíræðar.
Þá eru flestar greindustu stúlkurnar taldar. Háskólakarlmenn standa sig lítið eitt
betur. 1 gömlum sveitum eru barnaskólar færðir saman, af því að börnunum
fækkar stöðugt. Þetta er sá „öfugi darvinismus", sem veldur því, að „synir manna
verða að heimskum öpum“ eftir nokkrar kynslóðir, ef þessu heldur áfram. Það
spáir illu, hve margir (fundamentalistar) þykjast of góðir til að kannast við skyld-
leikann.
Þetta er, eins og annars staðar, í misstórum stíl. Evolutionin stefnir norður
og niður. Það er auðvitað ekki annað en það, sem hún hefir alltaf gert, að steyp-
ast, þegar hún reisir höfuðið frá koddanum. Hún hefir aldrei vitað glöggt, hvernig
á því stóð, því síður ráð. Nú er meira í húfi en nokkru sinni fyrr, en meiri líkur
til bjargar. Bernard Shaw segir, að Ameríkumenn verði allir að Indíánum aftur.
Getur verið, en ýmislegt verður hugsað, sagt og gert áður. Þeir halda skýrslur,