Rauðir pennar - 01.01.1938, Blaðsíða 20

kann að vera, gefur neina skýringu á þessari hrifningu.
Þetta var fólk, sem vissi, livað um er að vera í landi
þess, fólk, sem öðlazt liafði nýjan pólitískan þroska, og
þó voru þetta mest unglingar og konur, margar fjör-
gamlar, með öðrum orðum fólk, sem venjulega er allra
vanþroslcaðast í félagslegu tilliti. Fagnaðarlæti þessa
fólks voru enginn hégómi, enginn leikur eða leikara-
skapur, heldur alvöruþrungin tjáning hugarfars, sem
þróazt hafði með því i þjáningum liins liðna árs og
orðið var lífsnauðsynlegur hluti tilveru þess. Það hafði
sjálft það náin kynni af styrjöldinni, feður þeirra, eig-
inmenn og l)ræður voru annaðhvort i skotgröfunum,
eða þá særðir eða fallnir, og fjölmörg þessara kvenna
og harna voru sjálf flóttamenn, sem flúið höfðu frá
Segovia og öðrum horgum, þegar þær voru að falla
fasistum í liendur. íbúarnir í þessum spánsku þorpum
hafa eflaust ekki verið mjög öðruvísi hugsandi eða fé-
lagslega þroskaðri en íbúar í öðrum þorpum Vestur-
Evrópu. En á einu ári liafa þeir lirevtzt eins mikið og
á áratugum áður. Augljóst dæmi um sannleikann í þeim
orðum Karls Marx, að byltingarnar væru eimreiðar
sögunnar.
Þetta er skýringin á því, hvers vegna lýðveldið leið
ekki undir lok i barátlunni við ofureflið i lok ársins
1936. Lýðveldinu tóksl að skapa meðal fylgismanna
sinna þann eldmóð og þá trú á málslað sinn, sem ekki
gat verið um að ræða meðal fasista, scm höfðu ekki
við annað að styðjast en erlenl fjármagn, erlend vopn,
erlendar hcrsveitir og hina alkunnu fasistisku grimmd,
innlenda og erlenda. Þessi andi frelsis, jafnréttis og
bræðralags, sem þróazt hefir á liðnu styrjaldarári, mæt-
ir mönnum hvarvetna i landi spánska lýðveldisins, og
það er hann, sem gefur þjóðinni ineðvitundina um, að
hún lian unnið mikið og hafi enn meira að vinna. Hún
hefir á þessu ári lært að þekkja óvini sína. Það kunni
hún ekki áður. Hún hefir lært að meta rétt sinn og
20