Rauðir pennar - 01.01.1938, Blaðsíða 128
ur í sænskum bókmenntum, því að þeirra er sjaldan get-
ið í íslenzkum blöðum og tímaritum og lireinasta undan-
tekning, að þýdd sé bók eftir sænskan rithöfund, allra
sízt yngri skáldin, sem ættu þó helzt erindi liingað.
Síðustu árin, eða nánar liltekið tvo síðustu áratugina,
hefir orðið stórfelld bylting í sænska bókmenntaheim-
inum. Nýjar stefnur komu fram eftir heimsstyrjöldina
miklu, alls konar -ismar, sem oflangt yrði upp að telja.
Yngri skáldin voru yfirleitt róttæk og byltingargjörn
fyrst í stað, en hraðfara þróun tækninnar og almenn
velmegun fyrstu árin eftir stríðið hafði ólijákvæmilega
áhrif á þau; umhverfið, straumar og stefnur timans
hafa alltaf áhrif á listræna sköpun. Þessir rithöfundar,
einkum malbiksskáldin svo kölluðu, trúðu á tækni og
vélamenningu. Þeir sungu tækninni lof. Þeirra skáld-
skapur var um vélar. En svo kom heimskreppan mikla
og jafnvel malbiksskáld urðu þess áskynja, að tæknin
var ekki einhlít til að leysa vandamál þjóðfélagsins.
Þeir urðu áttavilltir og tóku það loks til bragðs að loka
sig inni í draumsölum rómantíkurinnar, dúlla við form
og fagurfræðilegar liárloganir, allt í skálkaskjólinu
gamla: að snillingurinn sé algerlega óháður umheim-
inum.
Samtímis þessum höfundum komu aðrir fram á sjón-
arsviðið, bæði menntamenn og sjálflærðir alþýðumenn,
sem völdu sér viðfangsefni úr lífi verkamanna, sjómanna
og bænda, en tóku þau öðrum tökum en áður hafði
tiðkazt. Það væri árangurslaust að leita að átthagaró-
mantík, sveitasælu og Kipling-stælingum á æfintýralegu
lífi sjómanna í þókum þeirra. Þeir byggja nefnilega á
eigin reynslu. Flestir þeirra eru sjálfmenntaðir alþýðu-
menn, sem aldrei liafa í æðri skóla komið, en aflað
sér menntunar af eigin rammleik. Árið 1933 kom út
bólc, sem nefndist „Ansikten“. Efni hennar er sjálfsæfi-
sögubrot 17 kunnra, sænskra rithöfunda. Allir þessir
höfundar hafa hlotið viðurkenningu borgaralegrar gagn-
128