Rauðir pennar - 01.01.1938, Blaðsíða 71
isins uni allar fyrirmyndir. Með útbreiðslu kvikmynda
og bóka. Samskipti binna lýðfrjálsu smáþjóða við ein-
ræðisstórveldin á sviði íþrólla, bókmennta, lista, allt
er þetta notað sem farvegur fyrir þannig lagaðan áróð-
ur. Og vitanlega liggur það í augum uppi, að nógar
eru hendur meðal íbúa þeirra sjálfra til þess að greiða
slika götu. Fasisminn finnur sinn Franco tilbúinn í
hverju landi. Þetta er eitt af því, sem jafnan verður
að bafa í buga.
1 þessum beina og dulklædda áróðri felst mikil bætta
fyrir oss. Að vísu býst ég við, að gera megi ráð fvrir
því, að allur þorri alþýðu sé svo upplýstur, að bann
sjái við lionum. En samt verður að vera vel á verði.
Látlaus umbverfing staðreynda og sá skipulagði rugl-
ingur allra bugtaka, sem íbaldsblöðin gera að aðal-
starfi sínu, getur auðvaldlega bai't sín örlögþrungnu
áhrif um það er lýkur, — ef ekkert er við gert. Og ég
hefi ekki nokkra trú á liálf-hysteriskum úlmálunum
glæpaverka þeirra, sem framin eru í einræðislöndun-
um sem menningarlegu mótvægi í þessu skyni. Ég befi
enga trú á, að marg-endurteknar frásagnir um morð,
liýðingar, pyndingar, laxeroliugjafir og villimannlegar
misþvrmingar fasista á saklausu fólki hafi í rauninni
Jieitl að segja. Fasista-liættan í lýðræðislöndunum ligg-
ur ekki í því, að l’ólk viti þetta ekki. Það veit það, bvert
mannsbarn. Hún liggur miklu fremur í skorti á þeirri
mönnuðu sjálfsvirðingu alþýðu, sem neitar að sættast
við slikar ástæður, neitar að þola þær. Og sem gerir
sér jafnframt ljóst, að með eflingu félagssamtaka sinna
og með árvakurri vörn um allt, sem lieitir andleg
menning og frelsi andlegs lffs, er henni i lófa lagið
að koma í veg fyrir slíkt menningarlirun. Að einmitt
með þjálfuðum samtökum er henni gefið að leiða
menningarþróun bins borgaralega félagskipulags upp
á æðra svið og fram til nýrra möguleika.
En þetta gerist ekki af sjálfu sér. Það kostar fórn-
71