Rauðir pennar - 01.01.1938, Blaðsíða 25
Éí< veit ekki, hvað salur þessi tekur margt manna, en
gizka á töluna 2000.
Fjölmenn sendinefnd frá vígstöðvunum, kosin af
liermönnum í skotgröfunum, tók þátt i ráðstefnunni
og setti á hana sérkennilegan svip. Varðflokkar úr lýð-
veldishernum skiptust á að halda heiðursvörð á ræðu-
mannasviðinu. A milli ræðuhaldanna lék allstór her-
mannahljómsveit ýmsa byltingarsöngva og hersöngva
lýðveldisins af mikilli kunnáttu.
Ráðstefna þessi liktist ekki svo mjög venjulegum rit-
höfundaþingum. Um hókmenntaleg' og fagurfræðileg
efni var litið rætt. Ræðurnar snerust um verndun menn-
ingarinnar, um aðstoð við spánska lýðveldið, um bar-
áttuna gegn fasismanum. En sennilega hefir aldrei á
slíku þingi rikt annar eins andi einingar og samhugar
sem á þessu. Loftið var hlaðið rafmagni leiftrandi,
blossandi hrifningar, sem brauzt út í þrumuveðri ó-
slökkvandi fagnaðarláta eftir hverja ræðu, og þó eink-
um er sendinefnd hermannanna gekk fvlktu liði inn
eftir salnum. Ég ætla ekki að reyna að lýsa þessari
stemningu. Það myndi ekki takast.
Á þessum sólbjarta og heita miðsumardegi hóf stjórn-
arherinn hina miklu sókn sína vestan við Madrid. Ég
sá sveitir stjórnarflugvéla, sem klukkustundum saman
flugu inn yfir stöðvar fasista, lil þess að varpa sprengj-
um yfir víggirðingar þeirra, og sneru við aftur til bak-
stöðva sinna, til þess að sækja nýjar birgðir.
Ég vil ekki neita því, að mér þótti þetta tilkomu-
mikil sjón og dásamleg með nökkrum liætti, og þó hefir
hugtakið sprengjuflugvél alla tið vakið mér hroll og
óhugnan. Ég minntist þess þá, hvað mér hafði þótt
það óheillavænlegt að sjá, þegar ítölsku liernaðarflug-
vélarnar flugu yfir Reykjavík liérna um árið. Mér þótti
sú sjón ljót. Ég hlaut að gera mér grein fyrir, hvaða
samræmi væri i þessu tvennu. — Það voru vitanlega
ekki flugtækin sjálf, sem voru annað sinnið dásamleg,
25