Tímarit Máls og menningar - 01.12.1956, Blaðsíða 35

HEINRICH HEINE
tísku stefnunnar — hann kom jafn-
an til sjálfs sín aftur fyrr eða síðar.
Þegar hið unga skáld kemur frá
drottningu sinni — von meiner
Herrin Haus — gengur hann fram
hjá kirkjugarðinum í Diisseldorf.
Hinn dauði gítarspilari veifar til
hans frá legsteinunum og biður hann
staldra við, hann ætlar að flvtja
skáldinu ljóð:
Ei! kennt ihr noch das alte Lied,
Das einst so wild die Brust durchgliiht,
Ihr Saiten dumpf und triibe?
Die Engel, die nennen es Himmelsfreud’,
Die Teufel, die nennen es Höllenleid,
Die Menschen, die nennen es — Liebe!
Hinn einmana gestur
Þegar Heine kom á heimili Saló-
inós föðurbróður síns til að læra
kaupmennsku og bankastörf, var
hann 19 ára gamall, feiminn, ólán-
legur unglingur, glóð uppreisnarinn-
ar logaði í hverri taug, bæði af
því að hann er ungur og af því að
hann er rínlenzkur sonur hinnar
frönsku byltingar. Hann hatar skrif-
stofustörfin, fyrirlítur hið smekk-
lausa skraut, er prýðir heimili hins
nýríka Gyðings, föðurbróður síns.
Heine er fátækur frændi föðurfólks
síns, hálfgerð byrði á fjölskyldunni,
þó verður að bjóða honum í stór-
veizlurnar, sem haldnar eru á land-
setri Salómós í Ottinsen. Geysistór
lystigarður umlykur þetta hús nærri
því rómverskur í skrauti sínu og
tildri: gosbrunnar, marmaralíkneskj-
ur, rósarunnar og í trjánum kvaka
næturgalar. Salómó frændi hans á
tvær dætur, Therese Heine, sem er
enn barn að aldri og Amalie Heine,
sem er gjafvaxta og stendur í fullu
skrúði þroskaðrar stúlku. Og þarna
gengur hið unga ólánlega skáld, mis-
heppnaður kontóristi, drekkhlaðinn
rómantískum stemningum: Die
Menschen, die nennen es Liebe.
Hann verður ástfanginn af Amalie
Heine, hinni fögru, hégómlegu millj-
ónaradóttur, sem þykir alveg ein-
staklega skemmtilegt að stytta sér
hin löngu dægur iðjuleysisins með
því að gefa Harry frænda frá Diis-
seldorf undir fótinn, kvelja hann,
láta hann þreyja í óvissunni. Hann
sendir henni kvæðin sín, þau eru öll
ort til hennar, hún hlær að þeim,
spottar þau, raunar bendir allt til
þess, að hin auðuga fagra stúlka,
sem lifir á þessum grátklökku árum
Biedermeiertímabilsins, þegar allar
menntaðar kynsystur hennar liggja í
Ijóðum, hafi verið gersneydd skiln-
ingi á skáldskap. Víst er um það, að
aldrei hafa svo óspillt og elskuleg
ljóð verið ort til kaldara konuhjarta.
Dvölin hjá Salómó frænda hans
í Hamborg laust Heinrich Heine
djúpum sárum, og þótt hann hefði
mikils að sakna, er hann fór þaðan,
þá var honum brottförin sálarlegur
léttir. Aldrei á ævi sinni, hvorki fyrr
né síðar, var Heine jafn einmana og
tímarit mXls oc mennincar
129
9