Tímarit Máls og menningar - 01.12.1956, Blaðsíða 114
KRISTINN BJORNSSON
Sigmund Freud
Grein þessi er að nokkru samhljóð'a útvarpserindi, flutlu af höfundi 6. maí
s.l. Það er þó allmikið hreytt og aukið hér.
Áþessu ári, nánar tilgreint 6. maí
s.l. voru liðin 100 ár síðan
brautryðjandi sálkönnunarinnar,
austurríski geðlæknirinn Sigmund
Freud, fæddist.
Enda þótt kenningar hans vektu á
sínum tíma mikla mótspyrnu og deil-
ur, munu flestir vera sammála um
það nú, að enginn einn maður hafi
lagt stærri skerf til þróunar nútíma
sálfræði og sálsýkifræði en Freud
gerði.
Skarpur skilningur, mikill lærdóm-
ur og um fram allt hleypidómaleysi
hans gerðu honum mögulegt að
víkja frá hefðbundnum hugsunar-
hætti samtíðar sinnar og rannsaka
mörg svið sálarlífsins, þ. e. vitundar-
lífs og hegðunar, sem lítt höfðu ver-
ið rannsökuð áður og vart verið tal-
in verð rannsóknar.
Þetta varð til þess, að hann jók
þekkingarforða hinnar ungu vísinda-
greinar, sálfræðinnar, að miklum
mun. Fjöldi fólks, sem verið hefur
taugaveiklað eða sálsjúkt getur nú
þakkað honum heilbrigði sína og
möguleika til að lifa hamingjusömu
lífi.
Hér á landi hefur þó verið fremur
hljótt um Freud og verk hans, hljóð-
ar en í flestum nágrannalöndum okk-
ar. Fáir íslendingar munu því vita,
hver eru aðalatriði fræðikenninga
Freuds, hvaða gildi þær hafa haft og
að hve miklu leyti athuganir síðari
tíma hafa staðfest þær.
Um það bil hálf öld er nú liðin,
síðan Freud setti fram meginatriði
fræðikenninga sinna og mótaði
rannsóknar- og lækningaaðferð þá,
sem við hann er kennd, sálkönnun-
ina.
Þegar settar eru fram nýjar fræði-
kenningar, sem er ekki fljótgert að
sanna eða afsanna, fer oft svo, að
sumir efast og vanmeta gildi þeirra,
en aðrir aðhyllast þær gagnrýnilítið
og telja hinn endanlega sannleika
uppgötvaðan.
208