Tímarit Máls og menningar - 01.12.1956, Blaðsíða 175

UMSAGNIR UM BÆKUR
svo drattar skælinn skólasveinn með tösku
og koppagljáa í kinnum, hægt sem snigill
með kergju í skólann. Síðan elskhuginn,
sem stynur einsog eldsofn döpru ljóði
um brúnaljósin björt. Þá soldáninn
bölvandi’ í kross, með skegg sem pardus-
dýr,
metnaðarfyrtinn, fljótur til í þras,
hlaupandi jafnvel beint í byssukjaftinn
í leit að sæmd. Og síðan dómarinn
með fagurhvelfdan maga, mýktan krásum,
með strancra brún og regluskorið skegg,
fullur af orðskviðum og dægurdæmum
í sínum leik. — En sjötti þáttur skjögrar
nú framá svið með rýran kropp í klæðum,
gleraugu á nefi og hengipúss við hlið;
hans æskuhosur alltof víðar skrolla
um visna skanka; og bylmingsbassaröddin
bregður sér nú að nýju í unglingsmútur
og skrikar hás. — En leiksins lokasvið
í hinzta þætti þessa ævintýrs
er önnur bernska, aðeins gleymskan tóm,
tannlaus og blind, án bragðs, án allra
hluta.
Og þá er ónefnt leikritið, sem maður e.
t. v. les með hvað mestri eftirvænting,
RÓMEO OG JÚLÍA; til þess eru tvær
ástæður. í fyrsta lagi, snýr þessi orðhagi
þýðandi sér nú að harmleiknum og í öðru
lagi, verður vart komizt hjá því, að bera
hana saman við eldri þýðing annars meist-
ara á sama verki, þ. e. Matthíasar Joch-
umssonar. Það fer um þennan samanburð,
eins og vera ber, þegar yngri verk eru bor-
in saman við eldri, nýrri þýðingin er betri
og nákvæmari. (Hins vegar eru aftur á
móti kaflar í HAMLET Matthíasar og
MACBETH, sem verða munu óbrotgjam-
ir minnisvarðar um snilli hans og seint
endurbættir).
Hér kemur að lokum svolítið dæmi um
það, að Helgi Hálfdanarson getur einnig
látið manni renna kalt vatn milli skinns
og hörunds. Kaflinn er úr eintali Júlíu, er
hún ætlar að drekka svefnlyfið; en hryllir
við að sofna í grafhvelfingunni:
Og þó ég lifi, er þess þá ekki að vænta
að ógnarsvipur dauða og dimmrar nætur
þrunginn af skelfing þessa jarðargímalds
sem öldum saman tærði kaldar kjúkur
af rotnum líkum minna fornu feðra,
og þar sem Tíbalt, dökku blóði drifinn,
fúnar í hjúpi sínum, þar sem sagt er
að vofur séu á sveimi um óttuskeið, —
ó, ó! hvað skyldi verða, ef ég vakna
of snemma, vit mín fyllast fúlum þef
og náhljóð gnauðar eins og upp sé rifin
ölrún úr jörð, sem ærir hvem að lieyra!
Maður saknar þess, að Helgi skuli ekki
hafa fylgt þessari ágætu bók sinni úr hlaði
með ítarlegum formála um Shakespeare og
verk lians, jafnnákunnugur og hann hlýtur
að hafa orðið þeim við að starfa að þessu
ágætisverki, sem skipar honum hiklaust á
bekk meðal beztu Shakespeare-þýðenda.
Ævar R. Kvaran.
íslenzkar þjóðsögur
og ævintýri
Safnað hefur Jón Árnason.
Bókaútgáfan Þjóðsaga.
Islendincar hafa sagt þjóðsögur frá upp-
hafi landsbyggðar. í Landnámu er ör-
nefnið Gígjarsporsá, sem sýnilega er kom-
ið úr tröllasögu af frumstæðri gerð. Marg-
víslegu þjóðsagnaefni er ofið í íslenzkar
fomsögur og fomkvæði, en sjálfstæðar
þjóðsögur vom engar skrásettar í fyrri
daga; þær hafa ekki þótt þess virði að
þeim væri fórnað bleki og bókfelli. Ámi
Magnússon lét fyrstur rita þjóðsögur af
269