Tímarit Máls og menningar - 01.12.1956, Síða 116

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
fræðilega grein fyrir sálrænum fyrir-
brigðum þeim, sem hún leiddi í ljós.
Jafnframt var hann kennari i tauga-
sjúkdómafræði við háskólann í Vín
í 36 ár.
Hann skrifaði fjölda bóka um
fræði sín. Heildarútgáfa af verkum
hans fyllir 11 þykk bindi. Freud var
snillingur í að setja fram hugsanir
sínar í rituðu máli og margfróður
um hin fj arskyldustu efni. Eru því
rit hans mörg skemmtileg aflestrar
og furðu auðskilin, þótt um vanda-
söm fræðileg atriði sé rætt.
Þess má geta, að Freud hlaut eitt
sinn bókmenntaverðlaun. Voru það
Goetheverðlaunin, sem honum voru
veitt árið 1930. Aftur á móti er vert
að harma, að hann fékk aldrei verð-
laun Nobels fyrir læknisfræði, þótt
hann ynni þeirri grein meira gagn
en bókmenntunum.
Eins og fyrr er getið, var Freud af
gyðingaættum. Þegar Þjóðverjar
réðust inn í Austurríki árið 1938,
mátti hann þola ofsóknir af hendi
nazista, sem gerðu eigur hans upp-
tækar. Hann var þá aldraður maður
og leið af ólæknandi krabbameini,
sem átti eftir að draga hann til
dauða.
Fyrir bænastað erlendra vina hans
fékk hann þó að flytja úr landi.
Dvaldi hann í London til dauðadags,
hins 23. september 1939.
Áður en við tökum fræðikenning-
ar Freuds til meðferðar, skulum við
líta nánar á aðferð þá, sem hann
notaði, sálkönnunina. Hún er ein-
faldlega fólgin í því að láta sjúkling-
inn koma sér vel fyrir og hvetja
hann til að segja frá atburðum lið-
innar ævi, hugsunum og tilfinning-
um, hverju sem honum kemur í hug.
Sálkönnuðurinn hefur auðvitað
nokkur áhrif á frásögnina. Stjórnar
henni að nokkru leyti með spurning-
um, athugasemdum og skýringum,
sem miða að því að fá fram mikil-
væg atriði og meta gildi þeirra.
Við þetta er smátt og smátt hægt
að rifja upp atburði og aðstæður,
sem mestan þátt hafa átt í mótun
skapgerðar og persónuleika.
Markmið sálkönnunar eða sál-
greinandi meðferðar nú á dögum er
að gera sjúklingnum ljóst, hvernig
skapgerð hans hefur þróazt og mót-
azt, svo að hann geti orðið fær um
að breyta viðhorfum sínum til sjálfs
sín og annarra og þar með skap-
gerðareinkennum, svo að hann verði
fær um að lifa eðlilegu lífi og aðlaga
sig þjóðfélaginu á venjulegan hátt.
Meðferð þessi er í rauninni visst
enduruppeldi, þar sem reynt er að
breyta persónuleikanum og bæta fyr-
ir skaða þann, sem mistök í uppeldi
hafa valdið.
Sálkönnun er því að sjálfsögðu
mjög tímafrek og dýr lækningarað-
ferð. Verja þarf til hennar 2—3
klukkustundum á viku hverri og
sjaldan tekur vel heppnuð meðferð
210