Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 49

Persónur leiksins eru og látnar beita fyrir sig einskonar kenningum. Skip
víkinga hlaupa eftir „svana vegi“ til írlands. En notkun kenninga er stundum
undarleg — í þessum texta hér eru „hestar hafsins" ekki skip heldur öldur:
Hvítir hestar hafsins
ýfa í heift sitt fax
bíða þess að hetjur
spenni þá íyrir skipin.
Og þegar líkt er eftir drápu í orustulýsingu eru óvinir ekki brytjaðir fyrir úlf
og örn eða sendir Óðni heldur er myndmálið kristið að hálfu leyti:
Spjót vor sungu messu
Skotum rauðhærðum
marga mikla kappa
lögðum við að velli.
Á einum stað er þess getið að vitnað sé beint í orð Egils Skallagrímssonar
(„manstu orð Egils“) og er útkoman þessi:
Ég dyl það eigi
djörfum mönnum
að til einskis rís hver
gegn örlögum sínum.
Og reyni nú hver sem vill að finna þessum orðum stað í Eglu. Altént er hér
að finna gott dæmi um það hvað getur gerst á langri leið í þýðingum og
endursögnum—úr íslensku á sænsku, þaðan á þýsku og loks rússnesku. Þar
til eftir stendur texti sem minnir óneitanlega mest á endursögn efnis skálda-
kvæða fyrir nútímamenn sem eiga það á hættu að týnast í kenningum
römmum og fornum.
IV
Þá er að snúa sér að þeirri spurningu sem áður var ýjað að: hvernig stóð á
því að Maxím Gorkíj og heimur víkinga mætast á frægu byltingarári með
þeim hætti sem að ofan var frá sagt?
Gorkíj hefur sjálfur gefið einskonar skýringu á tiltækinu í bréfi til M. F.
Andrejevu. Það er skrifað í október 1915 og er því amk. tveim árum eldra en
textabrotin sem nú var um fjallað. En þar segir:
TMM 1995:4
47