Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 21

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 21
— og samt var Stephan G. meðal okkar og í okkur: í þeim jafnt og mér. Ég hef aldrei skynjað nánd hins sammannlega jafnsterkt og þessa daga á Taívan og ég ákvað að ef ég festi einhvern tíma orð á blað um Stephan G. skyldi ég reyna að veita öðrum hlutdeild í þessari alnánd verka hans. Satt best að segja er ég þó miðlungi vel til þess fallinn að veita öðrum heillegt yfirlit yfir lífssýn Stephans G. Stephanssonar, hef til að mynda ekki kynnt mér nema brot allra þeirra bréfa og ritgerða er hann lét eftir sig. Ég á mér þau orð skáldsins ein til afbötunar að allt honum viðkomandi sem fólk varði um sé að finna „í kvæðunum sjálfum“ (VIII), sem og hitt að honum hafi „aldrei fundist þurfa að þræla viti sínu nein ósköp til að fmna lífsstefn- una“ í þeim (IX). Stephan G. Stephansson var ekkert ólíkindatól. Um fá önnur skáld eiga orð Þórbergs jafnvel við, að allar bækur séu eins konar „fjölmyndir“ sem höfundurinn hefur fest á pappír af sínum innra manni.3 Hvert kvæði sem maður les virðist vera nýr punktur í sömu mynd, er skerpir hana og fjörgar en stingur aldrei í stúf við heildina: hina samstæðu mynd af hug, hjarta og hendi skáldsins. Nordal skrifaði sem kunnugt er svo glöggvís- an inngang að kveðskap Stephans G. að hverjum meðalmanni er örðugt að auka þar nokkru við; þó hefur mér löngum virst að hin hefðbundna rýniað- ferð Nordals, að svipast eftir andstæðum í skaphöfn skálda, „jafnvægi stríð- heyjandi krafta"4 í sálarlífi þeirra, gangi honum öll í tauma þegar að Stephani kemur. Nordal bendir að vísu á hina augljósu andstæðu milli óska Stephans og lífskjara sem kveikiafl hugsana; en að honum takist að sýna fram á einhverjar „andstæður í fari“ skáldsins, eins og gefið er í skyn í upphafi (XV), er af og frá. Þar er ekki til neinna að taka. Stephan G. Stephansson hefur orðið ögn útundan í lofburði á síðustu árum, ef til vill fremur vegna skýrleika síns en þráttfyrir hann, meðan ýmsir samtíðarmenn hans hafa gengið í endurnýjan lífdaganna. Myndbrigðaskáld hafa mátt sín meir í seinni tíð en lífbrigða-. Þó er furðu margt í hugsun Stephans sem ég tel að eigi erindi við nútímann, og kannski enn fremur við hann en samtíð Stephans sjálfs. Á tímum siðrofs, málrofs og vaxandi efa- semda um kostinn á sammannlegum skilningi, sem ég drep ögn á í síðasta hluta ritgerðarinnar, er einkar tímabært að huga að þeim dráttum sem ég þóttist greina jafnt á gulnuðum blöðum Andvaka og í svipmóti fólksins á Taívan. II. Heimsmynd Heimspeki Stephans G. Stephanssonar er fremur af ætt siðfræði en frum- speki. Vissa hans um ósannindi þess að heimurinn — „auður lands og yndi“ TMM 1995:4 19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.