Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 126

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 126
sláandi, báðir eru að leita uppruna síns, ef svo má segja, og Örn er meira að segja alinn upp af ömmu sinni! Þegar betur er að gáð eru líkindin við Ólaf Jóhann Sig- urðsson ekki einungis fólgin í persónu Arnar heldur er ekki laust við að við lestur Sniglaveislunnar komi upp í hug- ann einhver besta saga Ólafs Jóhanns Sigurðssonar, Bréf séra Böðvars. Báðar þessar sögur fjalla um það hvernig menn við tilteknar aðstæður sjá skyndilega allt líf sitt í nýju ljósi; réttara sagt, við þeim blasir skyndilega þeirra stóra lífsblekk- ing. Ásögunumerhinsvegarmikilvæg- ur munur sem varpar nokkru ljósi á bókmenntalega bresti Sniglaveislunnar. í sögu Ólafs Jóhanns Sigurðssonar hlýt- ur séra Böðvar samúð lesanda vegna þess að persóna hans er dýpri, lesandi skynjar til fulls harm hans þegar honum verður ljóst að dóttirin sem hann hefur lifað íyrir er ekld hans eigin. Sniglaveisl- an er móralskari að því leyti að Gils er bara skúrkur sem fær maldeg málagjöld: það sem að helst hann varast vann, varð þó að koma yfir hann. Meðan Bréf séra Böðvars er áleitin, persónuleg harmsaga verður Sniglaveislan fremur ádeila al- mennara eðlis á yfirdrepsskap og sjálfs- hyggju, eigingirni og ómennsku. Ádeila sem auðvitað er góðra gjalda verð, en skortir þó tilfinnanlega dýpt í persónu- sköpun til þess að ná listrænu marki. Margt er hins vegar vel gert í Snigla- veislunni, eins og áður sagði. Höfundur laumar inn lævíslegum fyrirboðum til þess að undirbyggja fall hins dramb- sama Gils. Honum finnst hann kannast við svipinn á Erni, hann gortar af kvennafari sínu og hrópar til nágrann- ans að hann skuh sinna konunni sinni, annars geri það bara einhver annar. Allt hittir þetta hann sjálfan fyrir þegar Örn afhjúpar bréf konu Gils til föður síns, án þess þó að noldcurs staðar sé sagt fullum fetum að Haukur, yngri sonur Gils sem er allur í móðurættina, sé í raun hálf- bróðir Arnar. Höfundur skilur það effir opið, en hefur þó teldð ffam að Gils var erlendis 7 mánuði ársins 1969 og kom aftur í desember, en aðeins er sagt að Haukur sé fæddur 1970, ekld í hvaða mánuði sem skiptir þó sköpum, enda tekið ff am að pabbi Arnar hafi flust burt í janúar 1970. Þetta faðernismál er þó ekkert úr- slitaatriði, heldur er hið mildlvæga í sög- unni hvernig hugmyndir Gils um veruleikann, sjálfan sig og líf sitt hrynja til grunna í einu vetfangi. Sá múr sem hann hafði byggt í kringum sig af ytra prjáli reynist haldlítill gagnvart þeim beiska sannleika sem uppljóstrun Arnar hefur í för með sér. Öll lífsfílósófía hans bíður skipbrot, eins og áréttað er í lokin með fféttum af fylleríi hans með erki- óvininum Jónatani, þótt í því kunni jafn- ffamt að leynast vottur um nýtt upphaf og annars konar líf í meiri auðmýkt. Það er erfitt að segja að Sniglaveislan varpi nýju ljósi á höfundarhæfileika Ólafs Jóhanns eða að hann bæti ein- hverju við sig með henni. Til þess er þessi stutta saga of afmörkuð að efni og byggingu. Hún leiðir hins vegar í ljós ágæta bókmenntalega kunnáttu hans í að byggja upp sögu, sem reyndar var áður þekkt, en líka tæknilega færni í að búa til dramatískar aðstæður. Samtölin eru jafnffamt vel skrifuð en það er, því miður, ffemur sjaldgæft í íslenskum nú- tímabókmenntum. Sniglaveislan festir jafnframt Ólaf Jóhann Ólafsson í sessi sem vel meinandi raunsæishöfund sem af talsverðum metnaði vill glíma við sið- ferðileg álitamál með þeim bókmennta- legu meðulum sem hæfa og hann hefur að flestu leyti ágæt tök á. Páll Valsson 124 TMM 1995:4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.