Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 110

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 110
leika uppgripanna heldur af áætlanagerð og langtímamarkmiðum. Líkt og önnur iðnríki fyrsta heimsins þá þarfnast íslenskt samfélag ekki lengur goðsagna um alþýðudugnað. Það þarfnast goðsagna um fjölhæft og sveigj- anlegt vinnuafl, aukna samkeppni og „rétta“ efnahagshegðun: hvernig á að spara og spenna á víxl, ekki síst þar sem ekki er lengur fyrir hendi næg vinna fyrir alla og samkeppni á mörkuðum verður sífellt harðari.2 Nýjar aðstæður í efnahagslífmu þrýsta á um að verktakavinna, hlutastörf og útboð taki við af fastráðningum og þessi þróun útheimtir nýja tegund stýringar, nýhugtök og nýjar goðsagnir. Þessi vinnutilhögun væri ekki framkvæmanleg nema því aðeins að traust umgjörð væri til staðar sem allir aðilar gætu reitt sig á og nokkurn veginn treyst að starfaði rétt. Til að þessar nýju áherslur í fram- leiðslu og stjórnun geti orðið að veruleika þarf öryggi og stöðugleika en ekki uppgrip og æði. Það skiptir í sjálfu sér ekki máli hvort þessi stöðugleiki er raunverulegur eða aðeins stílbragð, endurtekið orð sem að endingu verður að einskonar veruleikaígildi. Það eina sem skiptir máli er að menn séu sannfærðir um tilvist hans. Stöðugleikinn vísar að sjálfsögðu til ákveðinna breytinga sem urðu í íslensku efnahagslífi í lok níunda áratugarins en hann er ekki síður hugsanaform. Hann er ekki síður frásögn af þeim forsendum sem nauðsynlegar eru til að ákveðið hegðunar- og efnahagslíkan fái starfað.3 Hann er einkonar þrep í siðvæðingarferlinu, kennsluáætlun sem á að bæta efnahagssiði heillar þjóðar og beina óforsjálni og efnistrú uppgripanna inn á nýjar og „skynsamari“ brautir forsjálni og sparnaðar (ekki síst þar sem frumforsenda uppgripanna: næg atvinna fyrir alla, líka fyrir ómenntaða alþýðuna, er horfin og kemur sjálfsagt aldrei aftur). Það er fyrir löngu orðið aukaatriði hvort stöðugleikinn vísar yfirleitt til hins raunverulega efnahags- ástands eða ekki. Hann er einfaldlega orðinn að framsetningarmáta. Hann er orðinn að mest notaða hugtaki hinnar stjórnmálalegu og efhahagslegu orðræðu samtímans, að kjarnaorði tíunda áratugarins, og sem slíkur er stöðugleikinn ekki aðeins efnahagslegur. Stöðugleikann er að finna í allri hugsun samtímans um samfélagið og menninguna eins og ljóslega sést af skáldsögum ársins 1994. Þessar skáldsögur segja allar ffá þessum nýju sam- félagsaðstæðum og þessu nýja tungutaki. Hér verður fjallað um fjórar þeirra út frá þessum sjónarhóli: Kvikasilfur eftir Einar Kárason, Þetta eralltað koma effir Hallgrím Helgason, í luktum heimi eftir Fríðu Á. Sigurðardóttur og Augu þín sáu miy eftir Sjón. 108 TMM 1995:4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.