Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 76

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Blaðsíða 76
Þorvarður Árnason Augans snarpa hugsun Hugleiðing um kvikuna í lifandi myndum I Rétt í það mund sem orð þessi rata á blað er „öld kvikmyndarinnar" á enda. Kvikmyndin, sem löngum hefur verið nefnd listform tuttugustu aldarinnar, verður hundrað ára gömul í lok þessa árs, nánar tiltekið á tuttugasta og áttunda degi desembermánaðar. Þá verður þess jafnffamt skammt að bíða að ný öld, og nýtt árþúsund, renni í hlað. Verður tuttugasta og fyrsta öldin ef til vill fremur öld sýndarveruleikans eða öld hins gagnvirka sjónvarps? Er kvikmyndin að renna skeið sitt á enda? Spái nú hver í spil sín eða bolla en vissulega eru ýmis teikn á lofti um að framtíð kvikmyndarinnar í æ „raf- magnaðri“ heimi — heimi margmiðlunar, stafrænna myndbanda og sýnd- arveruleika — sé alls ekki sjálfgefin. Þannig er hreint ekki óhugsandi að kvikmyndin eins og við þekkjum hana nái lítið meir en tíræðisaldri. Þótt hér sé ekki ætlunin að spá fyrir um endalok kvikmyndarinnar þá tel ég hollt að hafa í huga að tilvera hennar á nýju árþúsundi er engan veginn tryggð. Þegar merkisafmæli fara í hönd freistast maður ósjálfrátt til að setja sig í ögn „hátíðlegar“ stellingar gagnvart afmælisbarninu, horfa á það með „sparisvipnum“ og velta vöngum yfir fortíð þess og sögu. Jafnframt reynir maður óhjákvæmilega að ímynda sér í hvaða formi þróun þess, eða þroski, gæti helst birst næstu árin. Á hugann leitar þá fyrst „spurning spurning- anna“: Hvað gerir kvikmyndina merkilega? Sem fyrirbæri, listgrein, iðnvarn- ing, eða hvernig sem fólk vill helst skilgreina hana. Spurningin er vitaskuld stór og flókin en hún felur í sér margar smærri sem ef til vill eru aðeins viðráðanlegri: I hverju er eðli kvikmyndarinnar fólgið? Hver eru sérkenni hennar, hvað greinir hana frá öðrum listum? Hvort er hún fremur sjónlist eða frásagnarlist? Hvernig er tengslum hennar við raunveruleikann, „lífið“, helst háttað? Hvað merkir hugtakið „lifandi myndir“, er það kannski mark- leysa? Eru kvikmyndir ef til vill alls ekkert merkilegar? Þeir sem hafa illan bifur á hvers kyns „eðlis-“ eða „formhyggju“ ættu trúlega ekki að lesa lengra því greinargerðin sem hér fer á eftir verður óhjákvæmilega mjög í þeim anda. Hvað sem segja má um gildi og gagnsemi 74 TMM 1995:4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.