Andvari - 01.01.1970, Qupperneq 79

andvari
ER ATLANTISGÁTAN AÐ LEYSAST?
77
ortu að beiðni íbúa Keu. Þar segir, að Euxantíusi hafi verið boðin yfirráð yfir
7. hluta Krítar, en bann afþakkaði boðið og segir m. a.:
„Mér hrýs bugur við hinum liáværa ófriði milli Seifs og Póseidons. Eitt
sinn steyptu þeir með þrumufleyg og þríforki landi og heilum her niður til
Tartarosar" (þ. e. til hinna skuggalegu undirheima).
Segja má, að þetta gæti verið Atlantissögnin samanþjöppuð, sögð í skáld-
legum orðum, enda voru þessar ljóðlínur einkunnarorð vísindaráðstefnu þeirr-
ar um Atlantisgátuna, sem hrátt mun að vikið.
Sagnfræðingurinn Eleródót hefur eftir Krítverjum arfsögn um Mínof,.
Segir þar, að floti hans hafi brotnað í spón, er hann var á leið heim frá Sikiley.
Hafi Krít þannig verið svipt íbúum sínum, en Hellenar kornið í þeirra stað.
Aður var vikið að Feökum og fyrirhuguðum hefndaraðgerðum Póseidons,
vegna þess að Feakar komu Odysseifi til íþöku. Hann breytir skipi þeirra í
stein og hyggst hlaða miklu fjalli ofan á borg þeirra. Alkinóus minnist fomrar
spár föður síns um, að Póseidon muni einhvern tíma í reiði hlaða háu fjalli
umhverfis borg Feaka, og hann lætur blóta tólf úrvals griðungum til að sefa
reiði Póseidons. Segir ekki af því í Odysseifskviðu, hver árangurinn varð, en
öll verður þessi frásögn skiljanlegri, ef örlög Krítar og Santórínargosið eru höfð
í huga.
Þá er það hinn frægi ættfaðir Hellena, Deukalion, sonur Prómeþeifs, og
flóð það hið mikla, sem við hann er kennt. En sem kunnugt er, fórst mann-
kynið allt í þ ví flóði utan hinn réttláti Deukalion og kona hans Pyrrha. Sögnin
minnir mjög á sögnina um Nóaflóð og aðrar enn eldri, og raunar er slíkar flóð-
sagnir að iinna með mjög mörgum þjóðum og áreiðanlega ekki allar af sömu
rót mnnar, enda hafa mörg flóð plágað mannkynið. En athyglisvert er, að sam-
kvæmt egypzkum heimildum er talið, að Deukalion hafi raunverulega verið
uppi á dögum Tútmósis III, þegar mínóska veldið leið undir lok, og því hugs-
anlegt, að það séu flóð samfara Santórínargosinu sem endurspeglist í Deukali-
onssögninni.
í einu af afbrigðum sagnarinnar af Argonátunum, sögðu af Apolloníusi
Rodíusi á 3. öld f. Kr., er að finna frásögn ekki ólíka þeirri, sem sögð er af
Irum um heilagan Brendan, er hann kom að eyjunni brennandi. Argonátarnir
lenda líka í skelfilegu myrkri, ólíku öðru myrkri, á hafinu norður af Krít.
Bæði með Egyptum og Grikkjum hafa varðveitzt sagnir um fljótandi eyjar,
og telja sumir fræðimenn, að þar muni vera um að ræða vikurbreiður, fljótandi
á hafinu. Má í því sambandi minnast á þá frásögn annálsbrots frá Skálholti
um Oræfajökulsgosið 1362, að „vikurinn sást reka hrönnum fyrir Vestfjörðum,
að varla máttu skip ganga fyrir“. Meiri vikur hefur þó á sjó flotið eftir Santór-