Andvari - 01.01.1970, Qupperneq 210

208
SIGURGEIR FRIÐRIKSSON
ANDVARI
Ameríku: 1. Atliuga skólabókasötn, samband skóla og alþýðubókasafna og bóka-
safnavinnu í skólum og bókasöfnum með það fyrir augum, að bókasafnavinna og
þroskun bókhneigðarinnar og þekkingarþorstans eigi að vera einn aðalþáttur
skólans af þremur. Og þetta eins fyrir því, þótt þú sért þar á undan flestum
heima. 2. Athuga arðbæra vinnu í skólum með það fyrir augum að vinna fyrir
daglegu brauði og þroskun verkvitsins og iöjuseminnar eigi að vera einn aðalþátt-
ur skólans af þremur. 3. Hleypidómalaus athugun á rannsóknum mannlegra
hæfileika og eiginleika með það fyrir augum, að óvilhallt og sem minnst ófull-
komið mat á manngildi sínu og annarra — á manngildi nemendanna — á gildi
alls og allra eigi að vera einn aðalþáttur skólans af þremur. Fleira gæti komið
upp, þegar farið væri að skoöa. Auðvitað fæst ekki regluleg fyrirmynd í neinu,
en ýmislegt að athuga með það fyrir augum að gera það á annan hátt og betur.
Þú verður að fyrirgefa snurður og bláþræði. Það er svo gaman að sjá colibri-
fuglana sjúga hunangið úr blómunum í garðinum. Eg uni mér alls staðar nokk-
urn veginn, og mér líkar Ameríka vel að ýmsu leyti, en Island betur — „eins og
það ætti að vera“. New York væri ljótasta og leiðinlegasta borg í heimi, ef ekki
væri þar þetta ágæta bókasafn. Chicago er hér um bil eins, en þó svolítið rýmri.
San Francisco (S. F. — Frisco) væri líklega „alright", ef hér væri bókasafn, og
það er að vísu til, en það er það lélegasta, sem ég þekki í Bandaríkjunum. Versti
gallinn á Ameríku er, að ég get ekki vel hugsað mér, hvernig hún ætti að vera.
Það sem ég hefi grætt hér og á að geta grætt er: 1. Meira víðsýni yfir bóka-
safnamálið. 2. Betra skipulag og vinnubrögÖ í bókasöfnum. Flefði að vísu mátt
læra það í Kaupmannahöfn betur en ég gerði, en ekki eins vel og í Englandi og
hér. Skal ég aðeins til dæmis geta þess, að Cutter-númerin (höfundar- og bókar-
númer) eru alveg úrelt. Flest söfn hætt við þau hér og urðu lifandi fegin. 3. Nokkr-
ir þættir bókasafnastarfseminnar, sem ég hefi kynnzt hér, en voru held ég lítt
þekktir í Kaupmannahöfn, t. d. Myndasöfn. Þau eru hér nærri eins sjálfsögð og
bækurnar og notuð óspart, því að „mynd er á við milljón orð“. Sum hafa myndir,
svo að skiptir hundruðum þúsunda (og þó fáar frá íslandi). Það er erfitt að safna
myndum heima, en þó sjálfsagt vegna alls og allra, en einkum vegna skólanna.
Smárita- og úrklif'pusöfn. Helztu greinar úr blöðum og tímaritum o. fl. Þessu
er á ódýran hátt svo snilldarlega fyrir komið, að efnið verður jafnvel tiltækara
en í bókunum. Þau eru mjög mikið notuð, af því þar fæst allt það nýjasta um
hvert efni. Samband bókasafna og skóla. Vissi ég lítið um það í Kaupmannahöfn,
en það er eitt hið allra nauðsynlegasta. Fyrirlestrar, leiksýningar og kvikmyndir.
Leiksýningar eru algengar í barnabókasöfnum (og unglinga), geta verið töluvert
menntandi, a. m. k. fyrir þá, sem leika, og skemmtandi fyrir aðra og á íslandi
tekjugrein fyrir bókasöfn í unglingaskólum. Að útbúnað þurfi eða búninga, er