Andvari - 01.01.1974, Blaðsíða 105

ANDVABI
JÓNAS SNORRASON Á ÞVERÁ
103
metrum fyrir neðan nýja íbúðarhúsið og nýju fjárhúsin, rétt fyrir neðan
kirkjugarðinn. Hann fylgcli mér um túnið til að sýna mér, hvar þessi strand-
lína yrði, benti mér á, hvar hún yrði í brekkunni á móti, sagði mér, hvar aldan
mundi gjálfra við gluggana á stafnhæð nýja íbúðarhússins hans Asgeirs á
Halldórsstöðum og hvar á túninu á Auðnum.
Eg svaf til morguns nóttina eftir viðræðurnar, en svaf órótt og heyrði til
skijrtis niðinn í Laxá og gjálfrið í vatninu, sem fylla átti dalinn.
Næsta morgun fylgdu þeir Jónas og Áskell sonur hans mér í jeppabíl að
eyðihýli innar í dalnum og þaðan upp á hrún heiðarinnar milli Laxárdals og
Reykjadals. Svo gekk ég yfir heiðina til að heimsækja, heilsa — og kveðja —
fólkið, sem ég þekkti enn á innstu bæjunum í Reykjadal og láta þá ósk mína í
Ijós við oddvitann í hreppnum, að reynt væri að stöðva þetta mikla rafveitu-
mál a. m. k. í bili með því að hreppurinn neytti forkaupsréttar síns á þeim
jörðum og húseignum í Laxárdal, sem rafveitan vildi kaupa. Þegar dagurinn
var að kvöldi kominn, leitaði ég loks náttstaðar hjá systkinum mínum á Litlu-
laugum. Daginn eftir frétti ég, að hreppsnefndin hefði þegar haldið fund og
þar verið samþykkt að láta afskiptalaust, hvort Laxdælir seldu rafveitunni hús
sín og jarðir. Þann dag gekk ég að Skógarseli, eyðibýlinu, þar sem ég hafði
fyrir mörgum árum leitað mér aðstoðar Sigurgeirs Friðrikssonar, er ég var að
undirbúa stofnun Alþýðuskóla Þingeyinga, og kvaddi síðan nokkra þá staði og
menn við heiðina og niðri í Reykjadal, er ég bjóst ekki við að sjá framar.
Svo hélt ég til Reykjavíkur næsta dag og skrifaði þar hlaðagrein, Laxá,
Laxárdalur og Laxárvirkjun,1) undir áhrifum, sem ég hafði orðið fyrir kvöldið
13. ágúst, er ég ræddi við Jónas á Þverá.
Mál það, sem við Jónas ræddum 13. ágúst 1969, tók aðra stefnu en við
gerðum ráð fyrir. Enn bar fundum okkar saman 16. júní 1971. Þá var mér
Ijóst orðið, að ný stjórn var að taka við völdum hér á landi, og ég vænti góðs
af þeirri stjórn, m. a. þess, að hún mundi geta greitt fyrir sáttum í því máli, sem
nú var farið að kalla Laxármál, þannig að sem flestir gætu við unað, ef gætt
væri hófsemdar. Ég gerði mér ferð norður í Þingeyjarsýslu til að biðja þá, er
ég vænti helzt að tækju mark á mínum óskum og orðum, að taka þeim sáttum,
er byðust, ef það yrði með sæmilegum kostum, því að svo væri að hverju
stríði loknu sársaukaminnst og líklegast til varanlegs friðar, að eigi væru
gerðar óbilgjarnar kröfur við sáttargerð. En staðið hafði hörð barátta og erfið
um málið bæði í héraði og um allt land.
1) Sjá Vikublaðið Nýtt land Frjáls þjóð, 16. sept. 1969.