Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Blaðsíða 51

51
ERNA INGIBJÖRG PÁLSDÓTTIR
einhverju leyti verið skýring á minni svörun. Cohen, Manion og Morrison (2000) benda
á þann möguleika að þeir sem hafa áhuga á málefninu eða hafa ákveðnar skoðanir á því
séu líklegri til að svara en það getur skapað skekkju í niðurstöðum.
Í rannsókninni var gert ráð fyrir að þeir kennarar sem hefðu ekki kennt áður eða
væru skólastjórnendur án kennsluskyldu svöruðu ekki hluta listans. Af heildarfjölda
kennara svöruðu 16,5% ekki hluta listans þar sem þeir höfðu ekki kennt áður, voru
skólastjórnendur án kennsluskyldu eða af öðrum ástæðum. Þó að svarhlutfall sé
lægra í niðurstöðum hluta rannsóknarinnar má ætla að niðurstöður gefi vísbendingar
um markmið, matsaðferðir og það hvernig niðurstöður námsmats birtast hjá grunn-
skólakennurum og leiðbeinendum þar sem þeir sem svara könnuninni gefa nokkuð
góða mynd af heildinni hvað varðar kyn, aldur, kennsluréttindi, aldursstig og náms-
grein sem er kennd.
Skólarnir í rannsókninni eru margbreytilegir og í spurningalistanum var þeim skip-
að í fimm stærðarflokka. Í fámennustu skólunum (<150 og 150–299) kennir tæplega
helmingur þátttakenda, 21% í miðlungsstóru skólunum (300–399) og 32% í fjölmenn-
ustu skólunum (400–500 og >500). Fjölmennustu skólarnir (400–500 og >500) eru
eingöngu á höfuðborgarsvæðinu og fámennustu skólarnir (<150) eingöngu á lands-
byggðinni.
Af þeim 307 sem svöruðu spurningalistanum voru rúm 48% við kennslu á lands-
byggðinni en tæp 52% á höfuðborgarsvæðinu. Það endurspeglar nokkuð vel hlutfall
þeirra sem starfa við kennslu á þessum tveim landsvæðum. Samkvæmt skrá Hagstof-
unnar haustið 2003 var hlutfall starfandi kennara á höfuðborgarsvæðinu 53,5% en á
landsbyggðinni 46,5%. Tæplega fjórðungur þátttakenda kennir á yngsta stigi, rúm
23% á miðstigi og 23% á unglingastigi en 29% svarenda kennir á fleiri en einu stigi.
Flestir þátttakenda kenna bóklegar námsgreinar, eða 70%. Niðurstöður sýna að meiri-
hluti þeirra sem kenna á fleiri en einu stigi kennir annað en bóklegar greinar (verkleg-
ar greinar, íþróttir o.s.frv.). Tæplega þriðjungur þátttakenda hefur kennt minna en 5
ár og 28% lengur en 20 ár. Fimmtungur þeirra hefur kennt 5–10 ár og jafnframt fimmt-
ungur í 11–20 ár. Af þeim svarendum sem hafa lengri starfsreynslu en 20 ár starfar
rúmlega þriðjungur í fámennustu skólunum (<300) en rúm 42% svarenda kenna í
fjölmennustu skólunum (<399). Þá starfar rúmlega helmingur svarenda með minni
starfsreynslu en 5 ár í fámennustu skólunum (>300) en rúm 26% eru við kennslu í
fjölmennustu skólunum.
Spurningakönnun
Til að leita svara við rannsóknarspurningunni og undirspurningum hennar var safn-
að gögnum með spurningalista sem lagður var fyrir skólastjórnendur, kennara og
leiðbeinendur í skólaúrtakinu. Þar eð ekki fannst hentugur spurningalisti sem hafði
verið notaður áður og nýttist rannsókninni voru spurningar samdar af rannsakanda
með hliðsjón af fræðilegri umræðu og rannsóknarspurningunum. Spurningalistinn
sem saminn var fyrir þessa rannsókn er flokkaður í fimm mismunandi flokka. Í fyrsta
flokknum, Námsmat og skólar, eru spurningar sem varða stærð skóla og starfsreynslu
svarenda en undir hann falla átta spurningar sem gefa til kynna afstöðu kennara til