Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Blaðsíða 195

Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Blaðsíða 195
195 gefum okkur ekki tíma til að staldra við og gefa nemendum tækifæri til að hugsa og kanna sínar eigin hugmyndir. Afleiðingin verður gjarnan sú að hugsun þeirra tekur litlum breytingum. Þeir læra eitthvert hrafl til prófs en þroskast ekki af náminu. Þetta er boðskapur hugsmíðahyggjunnar í hnotskurn og eitthvað þessu líkt var ég að hugsa þarna um árið þegar ég byrjaði kennslu um andrúmsloft með því að biðja nemendur mína um að segja mér hvaða hugmyndir þeir væru með um þetta viðfangsefni. Þú þekkir þessa sögu, ég segi frá þessu í grein sem ég skrifaði í Ný menntamál árið 1991 og heitir Raungreinar – til hvers? Þú veist hvernig fór. Ég lenti í baráttu við yfirferð- ardrauginn. Málið er nefnilega að kennsla á nótum hugsmíðahyggju krefst þess að maður gefi nemendum tíma til að hugsa og vinna með hlutina. Þegar maður er að reyna að gera svona hluti í menntakerfi og skólamenningu sem leggur meiri áherslu á magn námsefnis en gæði náms verður óhjákvæmilega árekstur. Ég beið ósigur, fannst mér þá; neyddist til að „gefa í“ – flýta mér að komast yfir efnið fyrir prófið. Eftir á að hyggja vann ég líka sigur: ég þroskaðist sem kennari og get fullyrt að starfshættir mínir fóru að breytast smátt og smátt upp úr þessu. Ég fór til að mynda í auknum mæli að tala við nemendur mína. Samræðan varð smám saman lykilþáttur í minni kennslufræði. Hún: En svo fórstu til Kanada. Þú sagðir áðan að þú hefðir farið þangað til að ná áttum. Ég spurði þig hvað þú ættir við með þessu. Þú hefur ekki enn svarað þeirri spurningu! Ég: Nei, ég vildi hafa þennan aðdraganda, gefa þér smá innsýn í þroskasögu mína sem kennara áður en ég fór vestur um haf í framhaldsnám. Ég sagði að ég hefði farið til Kanada til að ná áttum. Þó að hugsmíðahyggjan gæfi mér mikið, svona intellektúelt, þá ruglaði hún mig líka í ríminu. Á Vesturlöndum ríkir sú hugmynd að þekking sé eitthvað sem býr í bókum, eitthvað frágengið, eitthvað sem er vitað. Hlutverk kenn- ara er að miðla þessari þekkingu og nemenda að taka við henni. Síðan er athugað, með skriflegu prófi, hvort þekkingin hefur skilað sér. Þannig talar fólk yfirleitt um þekkingu og nám. Nú kynntist ég einhverju fyrirbæri, svokallaðri hugsmíðahyggju sem sagði allt aðra sögu: Nemendur skapa þekkingu. Nemandinn er ekki ílát. Hann er þekkingarsmiður: býr til þekkingu úr reynslu sinni, því sem hann upplifir. Hverju átti ég að trúa? Á þessum tíma var ég meiri raunvísindamaður en ég er nú. Raunvís- indamenn eiga erfitt með að sætta sig við tvíræðni eða margræðni. Hvað er satt og rétt? spyrja þeir með ströngum svip. Og með þessu hugarfari fór ég vestur um haf, staðráðinn í að komast til botns í þessu öllu, hvernig hlutirnir væru í raun og veru, til dæmis hvað nám væri í raun og veru. Hún: Og komstu til botns í þessu? Ég: Já og nei. Ég komst til botns í þessu í þeim skilningi að ég áttaði mig loks á því að það er engin botn heldur einungis mismunandi orðæða um þessa hluti. Ég skildi nú að hugsmíðahyggja er sérstök orðræða um þekkingu og nám. Um leið áttaði ég mig á því að í mínu umhverfi heima á Íslandi var allt önnur orðræða eða aðrar orðræður í gangi um þessa hluti. Þar höfðu orð eins og þekking og nám aðra merkingu en inn- an vébanda hugsmíðahyggjunnar. Þarna er ég ef til vill að nálgast kjarna málsins: Á Íslandi og víðast hvar annars staðar á Vesturlöndum ríkir það viðhorf að merking HAFÞÓR GUÐJÓNSSON
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.