Tímarit Máls og menningar - 01.12.1956, Qupperneq 5

Herðum sóknina í hemámsmálunum
FnÁ því síðasta hefti Tímaritsins kom út, hafa mikil tíðindi gerzt í sjálfstæðismálum
þjóðarinnar.
Síðastliðið vor samþykkti Alþingi viljayfirlýsingu um að æskja við Bandaríkin endur-
skoðunar á hinum svonefnda herverndarsamningi í því skyni að semja um brottflutning
hersins, en næðist ekki samkomtilag við Bandaríkin um það, yrði samningnum sagt upp.
Að loknum alþingiskosningum tókust samningar um stjórnarmyndun með þeim flokkum,
er að samþykkt viljayfirlýsingarinnar stóðu og fulltrúa fengu á hinu nýkjörna Alþingi, og
hefur hin nýja ríkisstjórn á stefnuskrá sinni að fylgja fram yfirlýsingu Alþingis í her-
námsmálunum og tryggja efnahagslegt öryggi og sjálfstæði þjóðarinnar.
Þessir atburðir eru fagnaðarefni öllum þeim, er frá upphafi lögðu fram krafta sína til
að sporna við hinu hættulega og hörmulega undanhaldi í sjálfstæðismálunum bæði
stjórnmálalegum og efnahagslegum. Eftir ósigrana á fyrri hluta kaldastríðstímans, eftir
vonbrigðin og hikið, sem um skeið greip stóran hluta þjóðarinnar, er nú aftur hafin
kraftmikil sókn. Þessi umskipti, sem kannski hafa komið skjótar en margur hefði til
skamms tíma þorað að vona, hafa þó engan veginn komið af sjálfu sér. Þau eru árangur
af löngu starfi félagssamtaka og einstaklinga út um allar byggðir landsins, árangur af
baráttu hins trausta alþýðufólks, sem aldrei missti sjónar af réttri leið í moldviðri kalda-
stríðsins.
Þegar vér fögnum þeim árangri, sem barátta undangenginna ára hér á íslandi hefur
borið, ber jafnframt að minnast liins mikia framlags verkalýðshreyfingar og friðarhreyf-
ingar í öllum heimsálfum í baráttunni fyrir því að tryggja heimsfriðinn og koma á eðli-
legum og friðsamlegum samskiptum meðal þjóðanna. Sá árangur, sem þegar hefur náðst
í þeirri baráttu, er einmitt veigamikil forsenda fyrir samþykkt Alþingis. Krafan um brott-
för hersins hefur líka vakið fögnuð víða um heim og aukið virðingu fslands.
í alþingiskosningunum sJ. vor var hernámið eitt mesta hitamálið er um var kosið, og
vöktu kosningarnar reyndar af þeim sökum heimsathygli. Flokkarnir, sem hafa brott-
flutning hersins á stefnuskrá sinni, hlutu yfir 57% greiddra atkvæða, og er þar með stað-
fest, að öruggur meirihluti þjóðarinnar vill, að herinn hverfi úr landinu hið fyrsta. Enn-
fremur er óhætt að ftillyrða, að fjölmargir þeirra kjósenda, er greiddu Sjálfstæðisflokkn-
um atkvæði, eru andvígir hernáminu eða á báðum áttum.
Á þeim mánuðum, sem liðnir eru frá kosningum, hefur Sjálfstæðisflokkurinn haldið
uppi látlausri baráttu gegn yfirlýstum vilja meirihluta þings og þjóðar og hefur óspart
notfært sér tilraunir erlendra aðila að draga kjark úr þjóðinni í þessu mikilvæga sjálf-
stæðismáli hennar. En þrátt fyrir liinn samstillta innlenda og erlenda áróður, varð þess
ekki vart, að drægi úr fylgi við kröfuna um brottflutning hersins. Fremur virtist þróunin
á hinn veginn. Hróp hemámsblaðanna urðu æ óstyrkari og meira hjáróma, af því að þau
áttu ekki hljómgrunn. Það voru því allar horfur á því fram undir lok októbermánaðar, að
í samningum þeim, er þá stóðu fyrir dymm við Bandaríkjamenn, mundi verða samið um
brottflutning hersins í samræmi við þingsályktunartillöguna frá í vor. En við atburðina í
99