Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Qupperneq 83

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Qupperneq 83
sem Bazin hafði vænst, flestir leikstjórar kusu (og kjósa enn) að halda sig við „stjórnsama“ frásögn klippitækninnar. Fyrir því eru margar gildar ástæður. I fyrsta lagi býður sá frásagnarmáti upp á margvíslega möguleika, bæði listræna og tæknilega, sem nær útilokað er að ná fram með óslitnu mynd- skeiði — og skiptir þar engu hversu „djúpur“ fókusinn er. Margir myndu jafnframt halda því fram að klippingin leggi grunn að „myndmáli" kvik- myndarinnar og það sé því hrein firra að hallmæla notkun hennar. í öðru lagi er þessi frásagnarmáti orðinn að hefð sem á vissan hátt hefur „skilyrt“ væntingar áhorfenda (og kvikmyndaframleiðenda) eða, með öðrum orðum, kennt þeim að „lesa“ kvikmyndir á ákveðinn hátt, þannig að samfelld myndskeið verka framandi eða jafnvel „ólæsileg", að minnsta kosti til lengd- ar. I þriðja lagi er það Ijóst að kvikmynd, þótt samsett sé úr sárafáum, óslitnum myndskeiðum, getur alltaf „blekkt“ áhorfandann, ef það markmið er á annað borð fyrir hendi. Að lokum má benda á það að framkvæmd „raðskeiðsins“ krefst útsjónarsemi og stjórnunar engu síður en „niður- klippt" sena og í sumum tilfellum jafnvel meiri, samanber hina mögnuðu kóreógrafíu Orson Welles í upphafsskoti Touch ofEvil.20 Þrátt fyrir þessar mótbárur stendur þó sjálf grunnforsenda Bazin um verufræði ljósmyndarinnar óhögguð að mínu mati. Vandinn liggur ekki í forsendunni sem slíkri heldur í útfærslu hennar í kvikmyndum, þar sem ein mynd tekur stöðugt við af annarri, hvort sem um raðskeið eða klippiseríu er að ræða. Þá hljóta hreyfimyndir, sem ekki fá mikla umfjöllun hjá Bazin, að teljast nákvæmlega jafn „filmískar“ og aðrar kvikmyndir, þótt myndefhi þeirra sé sjaldnast sótt til hlutveruleikans. Kvikmyndin, ólíkt ljósmynd eða málverki, er tímabundin list og sem slík hlýtur hún að lúta hrynrænum lögmálum. Flæði myndanna og hrynjandi þess flæðis hafa því allt eins mikilvæga stöðu og sjálfar myndirnar. Forsenda Bazin er e.t.v. nauðsynleg til að skýra vissa séreiginleika kvikmyndarinnar en hún er ekki nægjanleg til að skilgreina eðli miðilsins sem slíks. Þar hljóta fleiri þættir, fleiri sérkenni, að koma við sögu. Þá má einnig velta því fyrir sér hvort ekki sé nauðsynlegt að skilgreina nánar veruleikann sjálfan áður en mjög fastar skorður eru settar á notkun þeirra „fingrafara“ hans sem kvikmyndin kann að vera. Hér koma fantasían og hugarflugið að sjálfsögðu „inn í myndina“ en þessi hugsun kallar einnig fram spurningar um skynjun okkar á veruleikanum og hvernig kvikmyndir geta líkt eftir og miðlað þeirri skynjun, eða þá torveldað hana. Tengslin sem þar má e.t.v. finna hljóta að gegna lykilhlutverki við að skilja eðli kvikmyndarinnar sem slíkrar, og stöðu hennar gagnvart veruleikanum í öllum hans fjölmörgu myndum. TMM 1995:4 81
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.