Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1970, Page 61

Andvari - 01.01.1970, Page 61
ANDVARI ER ATLANTISGÁTAN AÐ LEYSAST? 59 lendingunum séu nefndir hellenskum nöfnum. Ég skal segja ykkur ástæðuna. Sólon, sem ætlaði sér aS nota sögnina í kvæði, innti eftir því, hvað þessi nöfn þýddu, og komst þá að því, aS hinir fornu Egyptar, sem höfðu skráð þau, höfðu þýtt þau á sína tungu, og hann fékk að vita, hvað ýms þeirra þýddu, og þýddi þau síöan á okkar tungu. Afi minn átti frumritiÖ, sem er enn í minni eigu, og ég kynnti mér það rækilega, þegar ég var barn." Allt gæti þetta hugsanlega verið soðið saman af Platóni til að gera söguna trúverðugri, en ekki getur þó talizt rnjög líklegt, að svo sé. Og því er ekki að neita, að það sem hann lætur Kritías segja um feril arfsagnarinnar gæti verið sannleikur. Sólon deyr um 560 f. Kr., en Kritías yngri er fæddur um 460 og deyr 403, en þá er Platón 24 ára. Þar eð Kritías eldri var níræður, er hann sagði sonarsyni sínum söguna, er ekkert því til fyrirstöðu, að faðir hans Dropídes hafi getað numið hana af vörum Sólons. Staðreynd er það, staðfest í ljóðum Sólons, að hann fór til Egyptalands, lík- legast um 590. Þá var þar faraó sá, er Amasis hét, vinveittur Mellenum og hafði veitt Naukratis, hellenzkri verzlunarmiðstöð í Egyptalandi, ýms fríðindi, en sú verzlunarmiðstöð var stofnuð um 630. Þar hefur Sólon vafalaust dvalizt eitthvað, en þaðan er aðeins um 16 km leið til Sais, þáverandi aðalstjómarseturs Egypta- lands, og vart hefur Sólon látið hjá líða að fara þangaö. Þótt óvíst megi telja, að hann hafi skilið egypzku, hefur það ekki þurft að há viðræðum við egypzka presta og fræðimenn í Sais, því að fyrirrennari Amasis á faraóstóli, Psammotiches I, hafði stofnsett skóla fyrir túlka. Staðreynd er það einnig, að Egyptar áttu þá eigin þjóðarsögu, skráða á papýms og letraða á steintöflur, allt frá hronzöld, en Grikkir áttu engar viðlíka fornar skráðar heimildir. Að því verður síðar vikið, hvaðan hinum lærðu Egyptum hafi getað komið sú vitneskja um Atlantis, sem þeir fræddu Sólon á. Hver afstaða Platóns sjálfs hafi verið til Atlantissagnarinnar, er umdeilt eins og flest annað í sambandi við þessa sögn. Ekki er alveg laust við hæðniskeim í viðbrögðum Sókratesar í samræðuþáttunum við frásögn Kritíasar, en slíkur tónn var Sókratesi raunar næsta tamur. Ég hallast að skoðunum þeirra, sem telja, að frásögnin af því, hvernig sögnin hafi borizt Kritíasi yngra, þar með sú staðhæf- ing, að hann hafi haft einhver skrifuð gögn þar að lútandi, sé ekki einber heila- spuni Platóns, og afstaða Platóns til sannleiksgildis Atlantissagnarinnar veltur því fyrst og fremst á því, hve mikinn trúnað hann hafi lagt á þá sögn, sem Sólon hafði eftir egypzku prestunum. Heimspekingurinn Pósídóníus, f. um 135 f. Kr., segir Platón hafa sagt: „Það er hugscmlegt, að þessi sögn sé ekki uppspuni." Ég ætla, að mikið sé til í þeim ummælum írska fræðimannsins J. V. Luce, sem er sérfræðingur um forsögu Grikkja og hefur nýlega ritað bók um Atlantisgátuna,
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200
Page 201
Page 202
Page 203
Page 204
Page 205
Page 206
Page 207
Page 208
Page 209
Page 210
Page 211
Page 212
Page 213
Page 214
Page 215
Page 216

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.