Andvari - 01.01.1974, Qupperneq 89

ANDVARI
JÓNAS SNORRASON Á ÞVERÁ
87
Þorkelsson. Þeirra sonur var Jóakim Björnsson, er bjó á Halldórsstöðum í Bárð-
ardal. Hans dóttir Guðrún kona Friðriks i Skógarseli.1)
Bréf þetta er að sumu leyti ófullkomið, vegna þess að það er miðað við þekk-
ingu mína og vanþekkingu, sem komið hafði fram í fyrirspurnum mínum.
Þannig eru t. d. ekki nefndar dætur Jóakims og Aðalbjargar Pálsdóttur á Mý-
laugsstöðum og ekki heldur Jóakim sonur þeirra í Árbót. Verður látið við slíkt
sitja til að minna á það, að aðeins fárra af ættstofninum er getið. Þó nægir bréfið
vel til þess að benda á það, sem eftirtektarverðast er við ættstuðulinn: hve
margt manna af honum hefði verið í forystusveit þeirra, sem reistu og héldu
uppi kaupfélögunum og samvinnuhreyfingunni í Þingeyjarsýslu og við Eyja-
fjörð og höfðu forystu um aðrar félagsdyggðir, sem risu þar til sóknar og
hamingju. Jakob Hálfdanarson stofnandi Kaupfélags Þingeyinga var sonar-
sonur Jóakinrs Ketilssonar og dóttursonur Sigurðar Ketilssonar. Bræðurnir, sem
gerðu Kaupfélag Eyfirðinga að stórveldi í héraði sínu og Samband íslenzkra
samvinnufélaga að stórveldi í landinu, voru sonarsonarsynir Sigurðar Ketilssonar
á Birningsstöðum. Barni hafði mér verið kennt, að Aðalbjörg Pálsdóttir á Mý-
laugsstöðum hefði sem ekkja alið börn þeirra Jóakims upp til atgervis og
manndóms við íslenzk harðindi. Gamall maður fékk ég fyrst heimildir urn það,
að þau hefðu sótt í föðurætt dulrænan eiginleika, þá auðnu, sem Einar Bene-
diktsson skáld kallaði félagsgæfu.
Næst verður sagt frá Jóni, yngsta barni Jóakims Ketilssonar og Aðalbjargar
Pálsdóttur, og þeirri grein ættarinnar, er frá honum verður rakin.
Jón fæddist 26. janúar 1816. Hann nam trésmíði ungur og varð frábærlega
vel verki farinn. Ekki horfði þó vænlega fyrir honum um hríð. Hann var nokk-
ur ár heitbundinn ungri stúlku, er brá heiti við hann. Það varð honum svo
viðkvæmt, að hann réð varla geði sínu. Þá var honum aflað kvonfangs af hag-
sýnisástæðum. Konuefnið átti hlut í jörð, sem þeim var ætluð til staðfestu,
Þverá í Dalsmynni. Sagt er, að konuefnið, Herdís Ásmundsdóttir frá Stóru-
völlum, hafi tekið Jón að sér sem sjúkt barn og með því fengið á honum
ofurást, er entist henni, meðan hún lifði. Þau giftust að Lundarbrekku 1. júní
1844 og fluttu fjórum dögum síðar að Þverá, ekki Þverá í Dalsmynni, heldui
Þverá í Laxárdal, því að urn vorið höfðu þau makaskipti á þessum Þverám við
Ásmund Gíslason, frænda Herdísar. Þverá í Laxárdal hafði eigi verið vel setin
um nokkura hríð, en er efnisgóð jörð og skemmtileg.
1) Móðir Sigurgeirs Friðrikssonar, er stofnaSi AlkýSutókasafn Reykjavíkur, sem nú heitir Borg-
arbókasafn Reykjavikur.