Andvari - 01.01.1974, Page 115

ANDVARI
JAFNVÆGISGRUNDVÖLLURINN VERÐI ÞRÍRÍKJA NORDEK JJ3
læga byggðastefnu Norðmanna og vora.
I h’að Háleygi og Finnmerkurbúa snertir,
sé ég enga ógnun í þrænzkum rniðju-
þunga þeim, sem sköpun heimsviðskipta-
stöðvar á grunni fylkismiðdepilsins Þránd-
heims eykur nyjög, ef Nordck knýr þar
vel áfram Svíahlutdeild sína. Landstærð-
arhluti íslands af norðurhelft er 21%
hennar og rná kallast reykvískt uppland
í þessu reikningsdæmi, og íslenzk auð-
iindalögsaga á hafi mun ná hlutfallslega
stærri skerfi. Taki Þrándheimur til sín
part af útflutningsverzlun Norðurbotns-
og Vesturbotnsborganna, borgar það tap
sig fvrir Svía á annan hátt, og þetta færir
part norrænna siglinga og liugs nær ís-
landsumferðinni en núna er. Það, að tvær
gerist framstöðvar norðurhclftar á Atlants-
leiðum, mun landfræðilega séð fæða af sér
rcykvísk-þrænzka samvinnu, þess kyns aS
kcppni í milli skaði hvoruga borgina, en
eggi þó báðar. Svo vill til, að e. k. jafn-
ræði um fólksmergS og framtak er enn
með þeim, þó „uppland" hinnar vest-
lægari sé magrara og landsmenn hér að-
eins 11% af íbúum norðurhelftar.
Mark er rétt að taka á mótbárum gegn
því, að ísland verði nokkru sinni eins
haganleg rcksturs- og efnaheild og hin
Nordeklöndin cða suðurhelft þeirra. Þetta
er ekki neitt til að skammast sín fyrir.
Engin rök cru þær sarnt fyrir því, að
landið Iiafi gott af að einangrast, loka
sér eins og kræklingsskelin, sem fugl er
að reyna að opna sér til matar. Nordek
kvað vcra líkt þcim fugli, en við crum
allt annað en kræklingsskelin.
Við teljum ugglaust, að sú kvartmilljón
manna, sem uppi verður hér að áratug
liðnum, móts við 18 sinnum fleiri Norð-
menn, sem þá verða 4.5 milljónir, eigi
hug og dug til að efla þjóðerni sitt og
félagslegar umbætur, svo þar sé áleitni
Nordeks varla óttaefni. Fyrir starfsþarfa
sakir mundi dönskukennsla í skólum víst
færast mcir yfir í sænska og norska tungu,
og kæmi það m. a. Finnum þeim betur,
sem Nordekverktakar mundu oftsinnis
halda hér við störf í líkum mæli og nú
gerist í Svíþjóð, og svo yrði enska meira
töluð við erlenda en roskinni kynslóð er
hér tamt. Fjarri fer, að það dragi úr getu
vorri að samlagast í styrka þjóðeind, að nú
hafa 60% landsmanna safnazt á suðvest-
urhornið og margir lært tungur. Þó lengi
megi til tína varhugaverð atriði í sambandi
við „opnun“ landsins fyrir þjóðum, er
ljóst, að mótvægisráð mundu finnast gegn
þeim, og þau hrinda því ekki grein minni.
Því síður þarf hér mat á viðhorfum
manna, sem boða svonefndan núllhag-
\'öxt með „afturhvarfi til náttúrunnar",
sem Nordek kvað munu torvelda, en Is-
land fékk á því afturhvarfi að srnakka á
hallærisöldum sínurn og hafði þá allt of
marga íbúa, hvað þá í „náttúrulífi" nú.
Láturn hverri nýrri kynslóð eftir að
meta nánar en gert er, hvernig vernda
skuli og nýta víðlendur umræddu ríkj-
anna þriggja. Alls eru þau 877 km2, en
af því er Svíþjóð 51%, Noregur 37%, ís-
land 12%. Ríkin Ítalía, Spánn og frí-
ríkið Irland eiga samlagt jafnmarga km2
í álfunni, og víst gæti Sþ borizt á næstu
öld sú þéttbýlisríkjakrafa, að ísland heim-
ili pláss fyrir 3 milljónir eða líkt og írska
ríkið elur nú. Svarað get ég ekki kröf-
unni, en segi bara, að fyrr en hún kemur
er bezt við séum orðnir gamalgrónir í
jafnvægi og samábyrgð Nordeks. Á há-
miðöldum telja menn ísland hafa fætt og
klætt eins marga og finnntungur Noregs
gat þá, en síðan um 1700 ámóta og 20.
hluti Noregs. Og hvað eftir 20-50 árí
8