Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Qupperneq 127

127
GUNNHILDUR ÓSKARSDÓTTIR
Eins og mynd 9 sýnir setur barn 16 heilann og hjartað á nokkurn veginn réttan stað
á fyrri teikningunni og lendir því á þrepi 5: Tvö líffæri (t.d. heili, hjarta eða magi) á réttum
stað en engin sýnileg tengsl á milli þeirra. Á seinni myndinni hefur barnið bætt við lung-
um og nýrum og lendir á þrepi 6 þó staðsetning þessara líffæra sé ekki alveg rétt. Barn
19 er á þrepi 7 samkvæmt fyrri teikningunni: Fleiri en tvö innri líffæri á réttum stað og
eitt líffærakerfi sýnilegt (t.d. meltingarfærin frá munni til ristils/endaþarms eða tengsl hjarta
og æða). Þó svo að seinni teikningin sé mun nákvæmari en sú fyrri og barnið hafi bætt
lifrinni við á seinni teikninguna er það enn á þrepi 7.
Þegar teikningar barnanna af líffærunum eftir kennslu í 1. bekk voru skoðaðar með
tilliti til þekkingar þeirra á útliti og staðsetningu hjarta, lungna, maga og heila kom
í ljós að þekking þeirra á útliti hjarta og heila var meiri og almennari en þekking á
útliti og staðsetningu maga og lungna (sjá mynd 10). Flest teiknuðu þau samt hjartað
V-laga. Magann teiknuðu þau gjarnan sem stóran poka og þau fáu sem teiknuðu lung-
un settu þau gjarnan á aðra öxlina og höfðu þau ýmist eitt eða tvö.
Mynd 10 – Myndin sýnir fjölda barna sem sýndi á teikningum sínum þekkingu á útliti
og staðsetningu fjögurra líffæra eftir umfjöllun um líffærin.
Þegar börnin komu í 2. bekk var unnið nánar með hjartað, lungun og blóðrásina á
fjölbreyttan hátt og börnunum m.a. sýnt líkan af alvöru hjarta. Í kjölfarið voru börnin
beðin að teikna mynd af hjartanu og æðunum og síðan að líma lungun á réttan stað.
Flest börnin (15 börn) teiknuðu hjartað tvískipt, rautt öðrum megin og blátt hinum
megin, eins og mynd í kennslubókinni Komdu og skoðaðu líkamann (Gunnhildur Ósk-
arsdóttir og Ragnheiður Hermannsdóttir, 2000a) sýnir og sex börn teiknuðu hjartað
ennþá V-laga.
Meltingarfærin
Aðeins tvö börn teiknuðu magann á fyrri teikninguna af líffærunum þó að maginn
hefði verið fljótlega nefndur sem eitt af líffærum líkamans í bekkjarumræðum. Í um-
fjöllun um vöðva ræddi kennarinn um vöðva sem við stjórnuðum og vöðva sem við
Útlit
Staðsetning
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Magi Lungu Heili Hjarta