Hugur - 01.06.2011, Page 108

ioó
Saren Kierkegaard
að það, en hins vegar hefði ef til vill ekki hvaða prófessor sem er getað skrifað
það.
En að ritgerðin skuli vera í þeim búningi sem hún liggur fyrir í, er að minnsta
kosti vel ígrundað, og sálfræðilega er það svo sannarlega við hæfi.Til er hátíðlegri
stíll sem er svo hátíðlegur að hann hæfir ekki tilefninu og verður auðveldlega, þar
eð hann er manni allt of tamur, orðin tóm.
Að lokum vil ég aðeins árétta eitt sem er sjálfsagt óþarfi en ég hætti samt á það:
í eitt skipti fyrir öll vil ég vekja athygli á því að í öllu þessu verki, eins og titillinn
gefur til kynna, ber að skilja örvæntingu sem sóttina, ekki lækninguna. Slíkt er hið
díalektíska eðli örvæntingarinnar. Þannig er það einnig á fræðimáli kristninnar að
dauðinn táknar hina stærstu andlegu eymd og lækningin er samt bara að deyja,
að skilja við.
Inngangur
„Þessi sótt er ekki banvæn“ (Jóh. 11.4). Og samt beið Lasarus bana. Þegar læri-
sveinarnir misskildu þessi orð sem Kristur bætti síðar við, „Lasarus, vinur okkar,
er sofnaður. En nú fer ég að vekja hann“ (11.11), sagði Hann hreint út „Lasarus
er dáinn" (11.14). Lasarus er sem sagt dáinn, og samt var þessi sótt ekki banvæn.
Hann var dáinn, og samt er þessi sótt ekki banvæn. Núna vitum við fyrir víst
að Kristur hafði kraftaverkið í huga sem myndi láta samtímamenn hans „að svo
miklu leyti sem þeir tryðu, sjá dýrð Guðs“ (11.40), kraftaverkið sem Hann gerði
á Lasarusi til að vekja hann frá dauðum, þannig að „þessi sótt“ var ekki einungis
ekki banvæn heldur, eins og Kristur sagði fyrir, „Guði til dýrðar til þess að Guðs
sonur vegsamist hennar vegna" (11.40): ó, en meira að segja ef Kristur hefði ekki
vakið Lasarus upp, þýðir það þrátt fyrir allt ekki að þessi sótt, dauðinn sjálfur, er
ekki banvæn? Þegar Kristur gengur upp að gröfinni og kallar hárri röddu „Las-
arus, kom út!“ (11.43) er ljósjt að pessi sótt er ekki banvæn! En ef Kristur hefði jafn-
vel ekki sagt þetta - það eitt að Hann sem er „upprisan og lífið“ (11.25) gengur UPP
að gröfinni, er það ekki til marks um að þessi sótt er ekki banvæn: það að Kristur
er til, er það ekki til marks um að pessi sótt sé ekki banvæn! Og hvað hefði það
stoðað Lasarus að vera vakinn upp frá dauðum þegar hann að endingu verður að
deyja - hvað hefði það stoðað Lasarus ef Hann væri ekki til, Hann sem fyrir hvern
þann sem á Hann trúir er upprisan og lífið! Nei, ekki sökum þess að Lasarus var
vakinn upp frá dauðum, það er ekki vegna þess sem segja má að pessi sótt sé ekki
banvæn, heldur sökum þess að Hann er til, þess vegna er þessi sótt ekki banvæn.
Því í mannlegum skilningi er dauðinn það síðasta af öllu, og í mannlegum skiln-
ingi er aðeins von svo lengi sem er líf. En frá sjónarhóli kristninnar er dauðinn
engan veginn það síðasta af öllu, einnig hann er aðeins lítill viðburður innan þess
sem allt er, eilíft líf. Og frá sjónarhóli kristninnar felst í dauðanum óendanlega
meiri von en þegar í mannlegum skilningi er ekki bara um einbert líf að ræða
heldur þetta líf á hátindi heilbrigðis og krafta.
Þannig að frá sjónarhóli kristninnar er jafnvel dauðinn ekki „sóttin banvæna",
og þaðan af síður allt það sem kallast jarðneskar og stundlegar þjáningar, neyð,