Tímarit Máls og menningar - 01.12.1995, Page 128

nálægt mörkum hins ósýnilega“ eða, að
„mannlegur veruleiki sé ástand nálægt
mörkum hins yfirvofandi"?
Nú er ómaklegt að krefjast þess, að
skáldskapur sé ævinlega röklegur. Órök-
vísi getur off verið ffískleg og hrist upp
í lesanda. Ljóðskáldum, einkum hinum
lýrísku, auðnast stundum að lýsa því
sem vart verður höndlað og er það þakk-
arvert. Þrátt fýrir þetta er leyfilegt að
ætlast til þess, að skáldin láti ekki hugs-
anir sínar um of einfaldlega flæða á
pappírinn óhindrað, lesendur séu svo
látnir um afganginn, að skilja og reyna
að ráða í „flæðarmálið“. Ég gæti best
trúað því, að Isak hafi sett skilgreining-
una framan við ljóð sín sem einhvers
konar fjarvistarsönnun, það er engu lík-
ara en hann sé að firra sig ábyrgð á
orðum sínum, sé hræddur um að gefa
færi á sér. Hann er ekki einn um þetta,
því mörg samtímaskáld, jafnvel stór-
skáldin, eiga það til að yrkja þannig, að
hægt er að túlka skáldskap þeirra alla-
vega, út og suður.
Brimblús
Þótt Stokkseyri sé nokkuð þunglyndisleg
bók, er hún að mörgu leyti ekki
óskemmtileg lesning, og skáldleg á köfl-
um. Þar er að vísu lítt kveðið og margt
mjög prósalegt. Einu ljóðanna, Stjörtiu-
tjörn, hirðir ísak ekki um að skipta í
stuttlínur, heldur setur upp á eðlilegan
hátt sem prósa. Hefði farið betur á því,
að hann hefði gert svo með fleiri þeirra.
Á einum stað, í ljóðinu Flóðtnœlir, eimir
eftir af uppsetningarkækjum í anda
konkret-ljóðlistarinnar, sem Isak hefur
beitt allmjög í fýrri bókum.
Stokkseyri er heilsteypt bók að ytri
búningi. Höfundur rammar hana inn
með tveimur samstæðum ljóðum og
skiptir henni síðan í þrjá kafla: Stokks-
eyri áflœðarmáli, Stokkseyri séðfrájörðu
og Stokkseyri séð afhimnum.
Tónninn í ljóðunum er yfirleitt
mannvinsamlegri og hlýlegri en áður
hjá ísaki. Minna ber á upphrópunum,
ádrepum og heimsósóma en fýrr, þó er
skáldinu eitthvað uppsigað við vídeó-
væðinguna. Meginyrkisefni bókarinnar
er einmanaleiki. Fjalla allmörg ljóðanna
beinlínis um einmanakennd og lukkast
ísaki sums staðar vel að koma orðum að
henni, til dæmis í eftirfarandi ljóði:
Við öxl bensíndœlunttar
Gleymdi leistunum,
strokleðri og
gítarnum
°g
viljandi
gleymdi ég einmanaleikanum
En hann gleymdi mér ekki
og kom með rútunni
— ekki
þú
Það er óvænt og ágætlega til fundið hjá
skáldinu að stilla einmana mannper-
sónu upp við öxl bensíndælu, því fátt er
nær miðju velheppnaðs nútímalífs en
bíll og bensín. Og í þessu litla ljóði kem-
ur gítarinn við sögu, en hann er eitt af
leiðarstefjunum í bókinni, kominn í
stað lírunnar hjá fyrri tíðar skáldum.
Önnur meginstef bókarinnar eru
himinninn og hafið, sem leiðir af sjálfu
sér úr því að sögusviðið er sjávarpláss.
Himinninn, líkur sjó, „fellur að og fellur
að og fellur að“. ísak hefur áður beitt því
bragði að breyta mannlífinu í veröld
fiska og slengja saman himni og hafi.
Skáldið er að mörgu leyti á svipuðum
slóðum og í næstsíðustu bók sinni, og
má nýja bókin teljast beint framhald
hennar. Endalausir orðaleikir kringum
N,
126
TMM 1995:4